Page 128 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Dirençli Şehirler İçin Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımında Sismik İzolasyon

DD1 için Spektral İvme Katsayıları S = 1.618 ve S = 0.454
s 1
DD2 için Spektral İvme Katsayıları S = 0.927 ve S = 0.259
s 1
S = S x F = 1.618 x 1.2 = 1.942
s
s
DS
DD1 için Tasarım Spektral İvme Katsayıları
S = S x F = 0.454 x 1.5 = 0.681
1
1
D1
S = S x F = 0.927 x 1.2 = 1.112
s
s
DS
DD2 için Tasarım Spektral İvme Katsayıları
S = S x F = 0.259 x 1.5 = 0.389
D1 1 1
Betonarme elemanların zati ağırlığı 25.0 kN/m 3
Kaplama Yükü (Otel / Çatı) 2.50 kN/m2 / 5.00 kN/m 2
Bölme Duvar Yükü 1.50 kN/m 2
Hareketli Yük (Otel/Koridor) 2.00 kN/m2 / 5.00 kN/m 2
Hareketli Yük (Çatı / Kar) 1.00 kN/m2 / 0.75 kN/m 2
Eğri Yüzeyli Sürtünmeli (EYS) izolatörlerin davranışını etkileyen ve tasarım için
seçilecek iki ana parametre etkin sürtünme katsayısı (μ) ve eğrilik yarıçapıdır (R ).
c
Kuvvet-yerdeğiştirme ilişkisindeki ana parametreler ise şunlardır: Karakteristik
dayanım (F ), başlangıç rijitliği (k ), ikincil rijitlik (k ), bir D yerdeğiştirmesine
1
2
Q
karşılık gelen etkin rijitlik (k ), bir D yerdeğiştirmesine karşılık gelen kuvvet (F),
e
karakteristik dayanım (F ) ve etkin akma yerdeğiştirmesi (D ).
y y
EYS Sarkaç tipi izolatörlere ait karakteristik dayanım, Denklem (1)’de
verildiği şekilde (TBDY (2018), Denklem 14B.1), etkin sürtünme katsayısı μ ile
izolatör üzerine etkiyen düşey kuvvetin, P, çarpımına eşittir:
F =F =μ P ( 1 )
Q y
Başlangıç rijitliği, k , hesaplarda çok yüksek bir değer olan sanal bir rijitlik
1
olarak dikkate alınır. İkincil rijitlik ise, Denklem (1)’de verildiği şekilde (TBDY
(2018), Denklem 14B.2) şu şekilde hesaplanır:
P
k =
2
R ( 2 )
c
Örnek modelde, izolatörlere gelen ortalama P (G+nQ) yükü 4992.62 kN’dur.
Seçilen nominal etkin sürtünme katsayısı 0.08 ve etkin eğrilik yarıçapı R =6.9 m
c
için karakteristik dayanım F =0.08×4992.6=399.4 kN ve k =4992.62/6.9=723.6
Q 2
kN/m olarak hesaplanmıştır. Bilgisayar modelinde ihtiyaç duyulan diğer bir
parametre olan k değeri büyük bir değer (mesela F ’nin 400~500 katı) olarak
1 y
alınabilir.

Yıl 2 / Sayı 4 / Temmuz 2023 113