Page 130 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Dirençli Şehirler İçin Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımında Sismik İzolasyon

yapılacak iterasyon ile nihai D belirlenir. Seçilecek bir ilk değer sonucunda
M
iterasyon tamamlandığında, incelenen örnek yapı için niahi olarak D =40.4
M
cm bulunmuştur.
" % ())*+)
= 1.3 ' ( ( )
! #$ ! ! ! &' ! (7)
Üstyapı ve yalıtım sistemi burulmasından gelen ilave yerdeğiştirmeler de
dikkate alındığında, DD1 deprem yer hareketi düzeyi için izolasyon sistemi
etkin rijitlik merkezindeki toplam yerdeğiştirme (D ), Denklem (8) (TBDY
TM
(2018), Denklem 14.34) kullanılarak hesaplanmaktadır:
#$%
= $1 + (
!" " & ( ) ! (8)
!
Burada, e, üstyapı ağırlık merkezi ile yalıtım sistemi rijitlik merkezi arasında
ölçülen dış merkezlik ile deprem yüklemesine dik doğrultudaki plan boyutunun
%5’i olarak hesaplanan ek dış merkezliğin toplamını, b, yapının en uzun plan
boyu olan d’ye dik doğrultudaki en kısa plan boyunu ve y, yalıtım sistemi rijitlik
merkezi ile ilgili eleman arasındaki deprem yüklemesine dik doğrultudaki
uzaklığı vermektedir. Bu örnekte nominal parametreler için D hesabı
TM
detayları Şekil 9’da verilmiştir. Bu şekilde gerçekleştirilen hesaplar neticesinde
X ve Y doğrultularında D değerleri 40.5 cm ve 40.6 cm olarak hesaplanmıştır.
TM
Yönetmelik gereği, bu değerlerin minimum değer olan 1.1×D = 1.1×40.4 =
M
44.4 cm’den küçük olduğunun kontrolü yapılmış ve 44.4 cm değeri deplasman
kapasitesi olarak seçilmiştir.

Şekil 9. Toplam yerdeğiştirme hesabında kullanılan plan ölçüleri
Üstyapı ve altyapı tasarımı için üstyapıya ve altyapıya etkiyen kuvvetler,
V ve V , Denklem (9) ve (10) (TBDY (2018), Denklem 14B.35 ve 14.36) ile şu
M
D
şekilde hesaplanır:

Yıl 2 / Sayı 4 / Temmuz 2023 115