Page 133 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Cenk Alhan-Mert Hacıemiroğlu

devrilme hareketine bağlı olarak kenar/köşe izolatörlerde çıkabilmekteyken,
yakın-fay depremlerindeki yüksek düşey yer ivmeleri nedeniyle çok sayıda
izolatörde çekme/kalkma gözlenebilir.
Yukarıda özetlenen problemi nümerik olarak ortaya koyabilmek için, uzun
periyotlu ve yüksek genlikli bir hız pulsu içeren ve yüksek düşey ivmelere sahip bir
yakın-fay deprem kaydı özel olarak seçilmiş ve Bölüm 4.1’de oluşturulan sismik
izolasyonlu bina modeline etkitilmiştir. Seçilen 15 Ekim 1979 Imperial Valley-06
Depremi’nin El Centro Array #6 İstasyonu Kaydı’na (RSN181) ait karakteristik
özellikler Tablo 3’te verilmiştir (PEER, 2023). Deprem kaydının karakteristik
özelliklerini değiştirmemek için herhangi bir ölçekleme yapılmamıştır. Ancak,
RSN181 kaydının spektral özelliklerini Bölüm 4.1’deki sismik izolasyon sisteminin
tasarımında kullanılan yatay deprem tasarım spektrumuyla karşılaştırmak amacıyla,
TBDY (2018) – Bölüm 2.5.2 doğrultusunda, RSN181 deprem kaydı takımının iki
yatay bileşenine ait spektrumların kareleri toplamının karekökü alınarak bileşke
yatay spektrum elde edilmiş ve yatay deprem tasarım spektrumunun 1.3 katı ile
karşılaştırılmıştır (Şekil 10). Görüleceği üzere, alt limit özellikleri ile hesaplanan
sismik izolasyon periyodu yani yaklaşık 4 s civarında, RSN181 kaydının spektral
ivme değeri 1.3DD1 yatay tasarım spektrumunun bir miktar üzerinde kalmaktadır.
Tablo 3. Imperial Valley-06 Depremi, El Centro Array #6 Kaydı karakteristik özellikleri

Faya en yakın
PEER RSN No Bileşke PGA (g) PGV (cm/s) PGD (cm)
mesafe
RSN181 R =1.35 km Yatay 1: H-E06230 0.449 113.55 72.89
rup
Yatay 2: H-E06140 0.448 67.02 27.90

Düşey: H-E06-UP 1.895 63.59 23.63

3,0
1.3 DD1
2,5 RSN181
Spektral İvme (g) 1,5
2,0

1,0

0,5
0,0
0,0 1,0 2,0 3,0 4,0
Periyot (sn)

Şekil 10. RSN181 bileşke yatay ivme spektrumu ile DD1 deprem yer hareketi
spektrumunun 1.3 katı ile karşılaştırılması (%5 sönümlü)

118 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi