Page 137 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Cenk Alhan-Mert Hacıemiroğlu

Sonuç ve Öneriler

Dirençli şehirler oluşturabilmek için, büyük depremler sonrasında yapıların
sadece ayakta kalabilmesi değil, kamu binaları ve hatta endüstriyel tesislerin
işlevlerine kesintisiz bir şekilde devam etmesi, konutlardaki hasarın da sınırlı ve
onarılabilir seviyede kalması gerekmektedir. Bu deprem performansını hem yapı
içindekileri hem de yapının kendisini depremin zararlı etkilerinden koruyarak
sağlayabilen sismik izolasyon teknolojisi, dünyada olduğu gibi Türkiye’de
de giderek artan bir hızla uygulanmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’deki son
dönem sismik izolasyon uygulamalarının önemli örneklerine yer verilmiş,
sismik izolasyonlu bina tasarımı felsefesi Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği
(2018)’de yer alan kurallar çerçevesinde ortaya konmuş ve örnek bir sismik
izolasyonlu bina modellemesi ve tasarımı adımları gösterilmiştir. Oluşturulan
sismik izolasyonlu bina modeli ile yüksek genlikli ve uzun periyotlu bir hız
pulsuna sahip, düşey ivme bileşenleri yüksek bir yakın-fay deprem kaydı takımı
kullanılarak incelenen yakın-fay ve düşey deprem etkileri neticesinde, yakın-fay
depremlerindeki hız pulslarının izolasyon periyodu ile çakışması durumunda
izolatör yerdeğiştirme taleplerinin nasıl arttığı ve yakın-fay depremlerindeki
yüksek düşey ivmelerinin nasıl çok sayıda izolatörde kalkmaya neden olduğu
ortaya konmuştur. İncelenen örnekte, yerdeğiştirme talebi 93.2 cm’ye ulaşmış
olup tüm izolatörlerde 1 mm’ye varan kalkmalar meydana gelmiştir. Ayrıca,
kat ivmeleri T.C. Sağlık Bakanlığı’nın 2013’te yayınlanan genelgesindeki 0.2
g sınırını tüm katlarda aştığı ancak 2018’de güncellenen genelgedeki 0.3 g
sınırının altında kaldığı gösterilmiştir.

Kaynaklar

Alhan, C. ve Gavin, H. (2004). “A Parametric Study of Linear and Non-linear Passively
Damped Seismic Isolation Systems for Buildings”. Engineering Structures, 26:485–497.

Alhan, C. ve Gavin, H. (2004). “Reliability of Base Isolation for the Protection of Critical
Equipment from Earthquake Hazards”. Engineering Structures, 27:1435–1449.

Alhan, C. ve Şahin, F. (2011). “Protecting Vibration-sensitive Contents: An
Investigation of Floor Accelerations in Seismically Isolated Buildings”. Bulletin of
Earthquake Engineering, 9:1203–1226.
Alhan, C. ve Öncü-Davas, S. (2016). Performance limits of seismically isolated
buildings under near-field earthquakes. Engineering Structures116:83–94.
Arup, “Başakşehir Pine and Sakura City Hospital, Istanbul, Bringing to Life the
Largest Base-Isolated Building in the World”, Erişim tarihi: 24.04.2023, https://www.
arup.com/projects/basaksehir-city-hospital

Aydın, E. Ö. (2022). “Dirençli Yerleşim-Yapılaşma İlişkisi ve Sürdürülebilirlik”. Çevre,
Şehir ve İklim Dergisi, 2, 1-18.

122 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi