Page 56 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Uluslararası Çevre Hukukunda Sürdürülebilir Kalkınma

atılmıştır (Güneş 2021:332, Skalar 2015:24). Gelişmekte olan ülkelerin yüksek
çevresel standartlar sonucu uluslararası ticarette rekabet güçlerinin olumsuz
etkileneceği endişesine karşın Bildirge ile rekabet güçlerinin artacağı
savunulmuştur (Ramlogan 2011:15-16).
Önemli düzenlemeleri ve uluslararası çevre hukukunun oluşumuna
katkılarına rağmen, Stockholm Bildirgesi hukuksal anlamda bağlayıcı
değildir. Esnek hukuk belgesi niteliği ve daha çok siyasi baskı aracı olması
yönüyle, Bildirge ile uluslararası çevre hukuku ve politikalarının temel ilkeleri
belirlenmiştir (Cordonier Segger ve Khalfan 2004:17).
Bu Konferansın diğer önemli sonuçları arasında ilk olarak, 1972 yılında
Kenya’nın Nairobi şehrinde kendi organlarına sahip, küresel ve bölgesel
düzeyde çevre koruma antlaşmalarının oluşturulması ve uygulanmasında
önemli rol oynayan Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)’nın kurulması yer
almaktadır (Güneş 2021:332). 1975 yılında Barselona’da Akdeniz Eylem Planı’nın
onaylanması ve 1976 yılında Kanada’da, insan yerleşimi ve çevre bağlantısını
konu eden özellikle gelişmekte olan ülkelerin karşılaştıkları kentleşme ve
konut problemlerinin çözümü ve uluslararası iş birliğinin gerekliliğini savunan
ilk çevre konferansı olan ‘Habitat I’in toplanması sağlanmıştır. 1980 yılında
Dünya Koruma Birliği (World Conservation Union) tarafından ‘Sürdürülebilir
Kalkınmaya Doğru’ adlı bir bölümün yer aldığı yeni bir strateji planı
yayımlanmıştır. 1982 yılında Dünya Kaynakları Enstitüsü (World Resources
Institute)’nün kurulması ve aynı yıl Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nca kabul
edilen ve sürdürülebilir kalkınmaya, Stockholm Bildirgesi’nden daha açık yer
veren Dünya Doğa Şartı’nın yayımlanması (Güneş 2021:333), 1983 yılında ise
kalkınma ve çevre koruma ilişkisini ele almak üzere Dünya Çevre ve Kalkınma
Komisyonu kurulması (Skalar 2015:25) ile birlikte aynı yıl Gro Harlem Brundtland
başkanlığında Dünya Çevre ve Geliştirme Komisyonu kurulmuştur. 1987
yılında Dünya Çevre ve Geliştirme Komisyonu tarafından ‘Ortak Geleceğimiz’
ve ‘Brundtland Raporu’ olarak da bilinen raporun yayımlanması yer almaktadır
(Kaya ve Ek 2021:82).
b. Brundtland Raporu
Birleşmiş Milletler’in bir alt kuruluşu olan Dünya Çevre ve Kalkınma
Komisyonu tarafından yayımlanan “Ortak Geleceğimiz (Our Commen Future)
Raporu” veya daha bilinen şekilde Komisyon Başkanı ve dönemin Norveç
Başbakanı Gro Harlem Brundtland’ın soyadı ile anılan “Brundtland Raporu”
ile; çevre sorunlarının insanlığın refahını tehdit ettiği, sürekli ve dengeli bir
kalkınmaya ihtiyaç duyulduğu, ancak kalkınma uğruna gelecek nesillerin
ihtiyaçlarının hakkaniyete aykırı biçimde tehlikeye düşürülmemesi gerektiği
vurgulanarak sürdürülebilir kalkınma, bugünün ihtiyaçlarını ve beklentilerini
gelecek kuşakların kendi ihtiyaç ve beklentilerini karşılama imkânlarını

Yıl 2 / Sayı 3 / Ocak 2023 41