Page 264 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Çevresel Sürdürülebilirlik ve Ulaşım Aracı Olarak Bisiklet:
İyi Uygulama Örnekleri

Nitrojenoksit 100 9 0 290 4
Hidrokarbonlar 100 8 0 140 2

CO 100 2 0 93 1

Toplam atmosferik 100 9 0 250 3
kirlilik
Kaza riski 100 9 2 12 3
Bisikletli ulaşım, diğer motorlu şehir içi ulaşım türleri ile kıyaslandığında
en doğrudan başlangıç noktasından direkt olarak bitiş noktasının konumuna
varma imkânı sunabilmesinin yanı sıra, kendi boyutu dışında kentsel alanda yer
kaplamayan kompakt bir kentsel ulaşım aracıdır. Bisiklet enerji tüketmemesinin
yanında motorlu taşıt türlerinden farklı olarak hava veya gürültü kirliliği de
oluşturmamaktadır (Grava, 2003).
Arzın planlanmasına yönelik geleneksel yaklaşımlardan sonra, bisiklet
kullanımının alternatif bir ulaşım türü olarak dünyada kabul edildiği, ulaşım
talebinin yönetilmesini de içeren çağdaş yaklaşımlar günümüzde kentsel
hareketlilik problemlerinin çözümü için öne çıkmaktadır. Çağdaş kentsel
ulaşım planlama yaklaşımının en belirgin stratejilerinden olan bisikletli ulaşım
ve yürüme odaklı kentsel hareketlilik entegre biçimde planlandığında kentlerin
çevresel sürdürülebilirliğine de katkı verecektir. Çağdaş ulaşım planlaması
yaklaşımı çerçevesinde, bisikletli ulaşıma yönelik temel müdahaleler aşağıdaki
gibi öne çıkmaktadır:
• Yaya bölgelerini içeren düşük emisyon bölgeleri, yayalaştırılmış sokaklar
• Bisiklet yolları, şeritleri, bisiklet park yerleri
• Bisiklete öncelik veren trafik yönetimi
• Bisiklet paylaşım sistemleri (Öcalır, 2020)
Bisiklet birincil olarak serbest zaman etkinlik ya da spor aracı olarak
görülebilmektedir. Grava’ya göre (2003) bisikletin kullanım amaçları çocuklar
için bir oyuncak türü, serbest zaman eğlencesi, spor aracı, kentsel ulaşım
aracı ve kent içi hizmetleri yerine getirmek için kullanılan araç olarak öne
çıkmaktadır. Bisiklet üretimi başladığında, açık havada spor ve boş zaman
aktivitesi için bir araç olarak kabul edilmiştir. Günümüzde bisiklet sadece bir
eğlence aracı olmaktan çok, eğitim, sağlık veya alışverişe günlük erişim için
çağdaş bir kentsel ulaşım türü olarak kabul edilmektedir (Kılınçaslan, 2012).
Günümüz çağdaş kentsel hareketlilik yaklaşımlarında kabul edilen gerçek,
kent içi yolculuklarda bisikletin yaygın olarak temiz ve sürdürülebilir bir kentsel
ulaşım türü olarak benimsenmesidir. Bisikletli ulaşım kentlerde özellikle kısa
mesafeli yolculuklarda otomobil kullanımına potansiyel bir alternatiftir. Bir

Yıl 2 / Sayı 3 / Ocak 2023 249