Page 262 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Çevresel Sürdürülebilirlik ve Ulaşım Aracı Olarak Bisiklet:
İyi Uygulama Örnekleri

• Kentsel yayılma etkileri: Kentsel yayılmanın çepere doğru yaşandığı
yerleşimler, otomobil odaklı ulaşım için yüksek miktarda asfalt veya
yol altyapısına sahiptir. Bu da daha fazla yağmur suyu odaklı problemi
beraberinde getirmektedir.
• Trafik Etkileri: Otomobil bağımlılığına bağlı olarak aşırı trafik ile birlikte
gürültü ve görüntü kirliliği, trafik kazaları ve otopark sorunu ortaya
çıkmaktadır
Çevresel sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği konularında yaşanan zorluklarda
ulaşım sektörünün ve özellikle de kentsel ulaşımın önemli etkisi oldukça belirgin
şekilde görülmektedir. Babalık (2019)’a göre sürdürülemez kentsel ulaşım
doğal kaynakların verimsiz kullanımı, toplumsal adaletin gözetilmediği kentsel
hareketlilik sistemlerinin ortaya çıkması, iklim değişikliği ve enerji krizine çözüm
üretmekten uzak politikalar, kent içi yolculuklarda uzayan seyahat süreleri,
verimsiz altyapı kullanımı, mekân ve yaşam kalitesinin azalması gibi yerel
ölçekte çözüm geliştirilmesi gereken sorunları da beraberinde getirmektedir.
Buna karşın günümüz çağdaş ulaşım planlama ve politikalarının içermesi
gereken sürdürülebilir amaçlar ulaşımda enerji ve kaynak kullanımını, ulaşım
kaynaklı emisyon salınımlarını, erişilebilirlik eşitsizliklerini, trafik sıkışıklığını ve
bununla birlikte gelen zaman kaybı sorunlarını, verimsiz altyapı ve kamusal
alan kullanımını ortadan kaldırmayı hedeflemektedir (Babalık, 2019).
Çevresel açıdan sürdürülemez olan bu etkilere çözüm olarak, ancak daha
az araca bağımlı konut ve istihdam düzenlemelerinin sağlanması, trafik
sakinleştirici tasarım ve politika araçları, yeni toplu taşıma ağlarının kurulması
ve buna entegre bisikletli ulaşım ve yürüme gibi motorsuz ulaşım türlerine
öncelik verilmesi şeklinde kentsel sistemlerdeki değişikliklerle mümkün
olacaktır. Bu çerçevede bisikletli ulaşımın neden en uygun sürdürülebilir
kentsel hareketlilik türlerinden biri olduğunu anlamak önem kazanmaktadır.

3. Neden Bisikletli Ulaşım?
İklim değişikliği, istikrarsız yakıt fiyatları ve enerji krizi ile ilgili endişeler
sürdürülebilir ulaşım türlerinin önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Yeni
kentsel ulaşım türlerinin gelişimine yönelik teknolojiler, temiz enerji kullanan
araçlar, ulaşım talep yönetimi ve arazi kullanımı ile ulaşım planlamasını entegre
eden kentsel politika planlama ve uygulamalarını içeren daha sürdürülebilir
ulaşımın gerekliliğine yönelik stratejiler dünya çapında birçok politika yapıcı
tarafından göz önüne alınmakta ve analiz edilmektedir (Shaheen Lipman, 2007).
1950’ler ve 1960’lar arasında, çoğu Batı Avrupa ülkesinde, artan oranda
motorlu taşıtlara odaklanan kentsel ve bölgesel ulaşım, artan kentleşme ve
bununla birlikte deneyimlenen kentsel yayılma ve kentsel alanlarda ağırlıklı
olarak özel araç kullanımına odaklanan yerel yönetim politikaları, o dönemde

Yıl 2 / Sayı 3 / Ocak 2023 247