Page 268 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Çevresel Sürdürülebilirlik ve Ulaşım Aracı Olarak Bisiklet:
İyi Uygulama Örnekleri

gelmiştir. Kent içi yolculuklarda tüm sosyal sınıflardan insanlar yan yana bisiklet
sürmeye başlamışlardır. Bu da bisikletli ulaşımın sosyal sürdürülebilirlik ve eşitlik
sağlama boyutunu ortaya koymaktadır. 1950’lerin sonlarına doğru artan refah ve
alım gücü ile birlikte, Kopenhag kenti yaşayanlarının kent içi ulaşımda bisiklet
yerine otomobil kullanımına yöneldiği görülmüştür. Dünyanın diğer gelişmiş
ülkelerindeki gibi, Danimarkalı şehir plancıları da geleceğin arabalara, motorlu
taşıtlara ve her zamankinden daha geniş otoyollara ait olduğuna inanmaktaydılar.
1970’lere gelindiğinde petrol krizi ve sonrasında kentlilerin Kopenhag’ı tekrardan
motorlu araç kullanımının baskın olmadığı günlerine döndürmek için yapılan
protesto gösterileri ve ‘Araçsız Pazar’ uygulaması ile bazı sokakların hafta sonu
gününe özel araçtan arındırılması bugünkü bisiklet kültürü dönüşümünün temelini
oluşturmaktadır. Kentin politika yapıcıları protestoları gözeterek bisikletin ulaşım
aracı olarak kullanımını özendirmek üzere çalışmalar yapmaya başlamışlardır.
Bunun yanında, petrol krizi ile birlikte artan yakıt fiyatları ve otomobillere
uygulanan vergiler insanların özel araç kullanımını sorgulamasına neden olmuş;
kentteki artan hava kirliliği, iklim değişikliğinin etkilerinin görülmeye başlanması
ve insanların gündelik hareket ihtiyacını işe gidiş gelişlerde bisiklet ile sağlama
isteği de bisikletin geri dönüşünde öncü olmuştur. 1990’lara gelindiğinde kentte
bisiklet yolları altyapısı hızla geliştirilmiş ve ücretsiz bir bisiklet paylaşım sistemi
‘Bycyklen’ altyapısı kurulmuştur. Kopenhag’da bisikletin güvenli bir ulaşım aracı
olarak benimsenmesi için gerçekleştirilen en önemli politikalardan bir diğeri de
ayrılmış bisiklet yolu ağı inşa edilerek bisikletlilerin araç ve yaya hareketinden
ayrılması sağlanmıştır (Cycling Embassy of Denmark, 2020; Ministry of Foreign
Affairs of Denmark, 2022). Şekil 3 Kopenhag’da bisiklet yollarının dağılımını
göstermektedir.

Şekil 3. Kopenhag’ta Bisiklet Yolları (Google, 2022b)

Yıl 2 / Sayı 3 / Ocak 2023 253