Page 84 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

İklim Değişikliğine Uyum Sürecinde Orman Dışı Alanlara
Yeni Karbon Yutak Alanlarının Tesisi ve Karbon Çiftçiliği

GES’in önerdiği minimum değerler dikkate alınarak 18 $ olarak hesaplanmıştır
(Sarı, 2024). Yutak alanlarda tutulan karbondioksitin net bugünkü değeri (NBD),
farklı faiz oranları ve idare süreleri (5-40 yıl) göz önüne alınarak belirlenmektedir
(Görücü, 2004).
Karbonun ekonomik değerini belirlemek amacıyla, toplam ortalama
yıllık artım ve karbon fiyatı gibi parametreler kullanılarak hesaplamalar
yapılmaktadır. Farklı bitki formasyonları için kuru biyokütle ağırlığı hektar
başına 1 ila 8 ton arasında değişmektedir. Bu hesaplamalar, yutak alanların
tuttuğu karbondioksit eşdeğerini ve karbonun piyasa değerini belirlemede
önemlidir (Eker, 1997).
Hesaplamalarda doğal kapital için kullanılan iskonto oranı %3 veya %5
olarak karbonun NBD içinde kullanılabilecektir (Price ve Willis, 1993; Newell
ve Stevens, 1999; Obersteiner vd., 2007).

[ 2 ]

Burada, TMAI, Pc ve D sırasıyla toplam ortalama yıllık artım (m3/hektar),
karbon fiyatı (18 $/t C) ve dönem için iskonto faktörüdür ve Eşitlik 3 ile
verilmektedir.

[ 3 ]

Burada r iskonto oranıdır ve t ise süreyi göstermektedir.
Farklı bitki formasyonları için üretim güçleri Tablo 2'de verilmektedir
(Kalıpsız, 1982).

Tablo 2.Ormanlar ile diğer bitki topluluklarının biyokütle üretim güçlerinin
karşılaştırılması (yıllık en yüksek bitkisel kuru madde ağırlığı ton/ha/yıl)
Bitki Formasyonları Biyokütle ağırlığı(ton/ha/yıl)

Ladin 8-14
Ilıman bölge ormanları 13
Kayın 7-12
Kuzey ibreli ormanları 8
Çam türleri 5-8
Bahçe ve tarla bitkileri 6,5
Şekerpancarı 12

83
Özel Sayı / 2024