Page 86 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

İklim Değişikliğine Uyum Sürecinde Orman Dışı Alanlara
Yeni Karbon Yutak Alanlarının Tesisi ve Karbon Çiftçiliği

Karbon Piyasası Kayıt Tebliğiyle sera gazı emisyonu azaltımı ve karbon sertifikası
elde etmek amacıyla geliştirilen projelerin kayıt altına alınmasına ilişkin usul
ve esaslar düzenlenmiştir (Anonim, 2024b). Bu kapsamda gönüllü piyasaya
yönelik çoğu yenilenebilir enerji odaklı bazı projeler geliştirilmiş, yutak alan
kurma veya ağaçlandırma odaklı projelere ise hiç yer verilmemiştir. Günümüzde
ise Paris Anlaşması’nın 6’ncı Maddesiyle ülke içerisinde gerçekleşen azaltım
çıktılarının Ulusal Katkı Beyanı ve 2053 net sıfır hedefi için önem arz etmesi
sebebiyle ulusal bir karbon kredilendirme sisteminin kurulması bir zorunluluk
haline gelmiştir.
Karbon Kredilendirmesi: Karbon kredilendirmesi, bir alandaki karbon
tutumunun garanti edilmesi durumunda, örneğin 100 hektarlık bir alanda
hektar başına yılda 4 ton CO₂ tutulmasıyla, 30 yılın sonunda 12.000 karbon
kredisi kazanılmasını sağlar (IPSS, 2014). Eğer bu ağaçlar kesilip mobilya
üretiminde kullanılırsa, toplam kredinin %15’i, yani 1.800 karbon kredisi
kazanılır. Bu açıdan bakıldığında Türkiye’nin uzun dönemli azaltım hedeflerine
maliyet etkin bir şekilde ulaşmasında uluslararası karbon piyasalarından
yararlanma hususu da ayrıca önem arz etmektedir.

4.1. KÇ Kapsamında Mevzuat Çerçevesi
Karbon sertifikasyonu, tutulacak karbonun belli şartlar ve takvim
doğrultusunda resmi kayıt altına alınması sistemidir (Kuş, vd., 2017). KÇ
metoduyla üretilen karbon tutumunun karbon emisyonu ticaret sistemine
dahil edilmesi için belirli adımlar izlenmelidir: Bu adımlar proje kapsamında
çeşitli kurumlar ile yapılan görüşmeler sonrası kurgulanmıştır.
1. Arazinin Seçimi: Uygun arazi, proje uygulama alanı için belirlenmeli ve
bu arazi karbon tutumuna uygun olmalıdır.
2. Fizibilite ve Sözleşme: Seçilen parselin uygunluğu bir fizibilite çalışması
ile doğrulanmalı ve arazi maliki ile yatırımcı arasında sözleşme
yapılmalıdır.
3. Karbon Tutumu Projesinin Hazırlanması: Teknik bitkilendirme/ağaçlandırma
projeleri hazırlanarak, karbon tutum kapasitesi ve piyasa fiyat projeksiyonu
belirlenir.
4. İzleme ve Denetleme: Proje uygulamasına başlanmasının ardından,
uzun süreli izleme, denetleme ve raporlama yapılır. Bu süreçte,
sertifikalandırma kuruluşları ve ilgili kamu idarelerine düzenli rapor
sunulmalıdır.
5. Arazinin Yönetimi: Arazinin teknik olarak nasıl yönetileceği, tarım
ve ormancılık faaliyetlerinin nasıl yürütüleceği detaylı bir planla
belirlenir. Yangına karşı koruma gibi tedbirler içeren bir koruma planı
uygulanmalıdır.

85
Özel Sayı / 2024