Page 87 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Günay Erpul - Özden Görücü - Atila Gül - Yusuf Güneş
Reşat Akgöz - Kenan İnce - Ünal Satı Yılmaz

6. Sertifikanın Düzenlenmesi: Akredite kuruluşlar tarafından düzenlenen
karbon emisyon sertifikası, metrik ton olarak ölçülen karbon tutumunu
belgelemelidir. Sertifikada, keşideci, lehtar, emisyon miktarı ve
düzenleme tarihi gibi bilgiler yer almalıdır.
7. Türkiye Karbon A.Ş.’ye Bildirim: Sertifikalı karbon kredileri, Türkiye
Karbon A.Ş. gibi bir kuruluş aracılığıyla borsada işlem görebilmelidir.
Karbon kredisi, kıymetli evrak niteliğinde düzenlenerek sermaye
piyasasında yatırım aracı olarak işlem görebilir.
Bu şekilde, KÇ projeleri ve karbon ticareti hem çevresel sürdürülebilirliğe
katkı sağlar hem de ekonomik bir değer yaratır.

5. Tescil sisteminin Kurulması

Karbon sertifikasyonu, bitkisel karbonun metrik ton birimiyle resmi olarak
kayıt altına alınması sürecini ifade eder. Bu sistemin oluşturulması için ayrı
bir yönetmelik veya yönerge gerekse de yasal bir temel sağlamak amacıyla
yönetmelik düzeyinde yapılması tercih edilmelidir. İklim değişikliği kanununa
bu konuda hüküm eklenmesi, tescil sistemine yasal dayanak sağlayacaktır
(Kılıç Hernandez, 2019).
Oluşturulacak tescil sisteminin aşağıdaki ilkeler doğrultusunda
yapılandırılması önemlidir (Bu ilkeler proje kapsamında ortaya konmuştur):
• Her proje için ayrı bir sayfa açılarak kayıt tutulmalıdır.
• Tescil işlemi, karbon hakkının doğumu anında yapılmalıdır.
• Tescil sistemi aleniyet ilkesiyle şeffaf olmalıdır.
• Tescil sebebe bağlı olarak gerçekleştirilmelidir.
• Tescil ve sicil sistemine güven ilkesi geçerli olmalıdır.
• Devlet, sicil sisteminin tutulmasından objektif olarak sorumlu olmalıdır.

5.1. Tescil Edilen Alanların Ticarileşmesi
Tescil edilen alanların ticaret konusu olabilmesi için ilgili kuruma bildirilmesi
gereklidir. Bu süreçte, karbon ticareti ve borsa işlemleri için bir kamu A.Ş.
kurulabilir. Şirketin borsada işlem görmesi ve portföy ihracı için gerekli
düzenlemeler yapılmalıdır.
Karbon tutumuna konu olan arazilerde uygulama başladıktan sonra, arazinin sicil
sistemine kaydedilmesi ve karbonun sertifikalandırılarak sicil sistemine işlenmesi
zorunludur. Daha sonra, sicil sistemine kayıtlı bitkisel karbonun bir kıymetli belgeye
dönüştürülmesi ve tercihen emtia senedi niteliği verilerek borsada işlem görmesi
sağlanmalıdır (Ülgen ve Güneş 2016). Yetkili kurum, karbon ticareti için Türkiye
Karbon A.Ş. veya sicil sistemini yönetecek TÜİK olabilir.

86 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi