Page 85 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Günay Erpul - Özden Görücü - Atila Gül - Yusuf Güneş
Reşat Akgöz - Kenan İnce - Ünal Satı Yılmaz

Çalı bitkileri 6

Hububat 4-10
Ilıman bölge çayırlıkları 5
Patates 4-8
Dağlık meralar 1,4
Orman gülü 2
Yutak alanlarda tutulan karbonun mali değerini karbon piyasalarında veya
borsasında karbon kredisine dönüştürmek için, alanın ilk tesis aşamasından
karbon kredisi satış aşamasına kadar belirli adımların izlenmesi gerekmektedir.
Bu süreçte, yutak alanların belirlenmesi, karbon kredisi hesaplama
ve sertifikalandırma işlemleri ile karbon kredilerinin piyasa değerine
dönüştürülmesi sağlanmalıdır. Karbon piyasalarının gelişmesiyle birlikte, KÇ
ve yutak alanların ekonomik değeri artmakta ve sürdürülebilirlik hedeflerine
ulaşmada önemli bir araç olarak kullanılmaktadır.

4. KYA’da Karbon Kredilendirme

KYA yönetimi, alanın idare hedefinin değiştirilerek karbon tutma fonksiyonu
üstlenmesiyle gerçekleşir. Bu, normal şartlarda ağaçlandırılmayacak alanların
karbondioksit emisyonunu tutma amacıyla ağaçlandırılması gibi uygulamaları
kapsar.
Karbon Piyasası: Karbon piyasası, ülkelerin ve şirketlerin sera gazı hedeflerine
ulaşabilmeleri için emisyon tahsisatlarını alıp satabildikleri bir platformdur
(Kılıç Hernandez, 2019). Bu piyasaların başlıca özellikleri şunlardır:
• Proje ve piyasa temelli olup, katılım için herhangi bir sınırlama bulunmaz.
• Esneklik mekanizmalarına benzer bir süreç izlenir ve gönüllü karbon
piyasalarında hedefler, devlet politikalarından bağımsız geliştirilebilir.
• Karbon nötr olmak isteyen kuruluşlar, emisyonlarını dengelemek için
karbon kredilerini satın alabilirler.
• Karbon kredileri, GOLD, VCS+VER gibi çeşitli standartlara göre ticarete
konu edilir.
• 2023 yılında dünya emisyon ticaretinin büyüklüğü 175 milyar Euro
düzeyindedir.
• Türkiye, İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Stratejisi ve Eylem Planı
kapsamında karbon ticareti borsalarının kurulmasını hedeflemektedir.
Gönüllü Karbon Piyasaları: Gönüllü karbon piyasaları, CO2 denkleştirme
prensibine dayanır ve dünya genelinde 2005’te başlayan projeler 2010’dan
itibaren kayıt altına alınmıştır. Türkiye’de ise 2013 yılında yayımlanan Gönüllü

84 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi