Page 81 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Günay Erpul - Özden Görücü - Atila Gül - Yusuf Güneş
Reşat Akgöz - Kenan İnce - Ünal Satı Yılmaz

şekilde planlanmalıdır. Böylelikle şehir içi ve çevresinde yeşil kuşaklar ve
koridorlar oluşturulması başta olmak üzere yukarıda belirtilen projeler dâhilinde
alternatif uygulamalarla doğal yaşam ve ekosistem bütünlüğü sağlanacak ve
korunabilecektir.

3.3. KÇ ve Arazi Tahribatının Dengelenmesi Karar Destek Sistemi İlişkisi
Arazi Tahribatının Dengelenmesi Karar Destek Sistemi (ATD–KDS), Birleşmiş
Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi (BMÇMS) kapsamında geliştirilen,
ÇEM bünyesinde faaliyet gösteren, bütünleşmiş veri ve modellerle karar
vericilere destek sağlayan bir sistemdir. Google Earth Engine tabanlı ve açık
kaynak kodlu olan bu sistem, gönüllü ATD hedeflerine ulaşmak için coğrafi
koordinatları belirli veriler sunar.
ATD–KDS Sisteminin Amaçları ve Kullanımı:
1. ATD Göstergelerinin İzlenmesi: Arazi örtüsü, arazi üretkenlik dinamiği ve
toprak organik karbonu (TOK) gibi ana göstergelerin izlenmesini sağlar.
2. Planlama ve Karar Alma: Mevcut durum analizleriyle hangi alanlarda
önlem alınması gerektiğini ve hangi alanların durağan ya da iyileşiyor
olduğunu gösterir.
3. Çözümlemeli Analizler: Ek göstergelerle birlikte, stratejik ve etkili arazi
yönetimi kararlarının alınmasını sağlar.
ATD–KDS, farklı coğrafi ölçeklerde analiz yaparak arazi tahribatını ve karbon
tutum potansiyelini belirlemek için önemli bir araçtır. Toprak Organik Karbonu
(TOK) göstergesi, karbon çiftçiliği için temel bir bileşen olarak kullanılır ve arazi
yönetimi stratejilerinin geliştirilmesine yardımcı olur. Sistem, karar vericilere
arazi kullanım durumlarını ve değişimlerini analiz ederek sürdürülebilir arazi
yönetimi uygulamalarının başarısını artırmayı hedefler.
Sonuç olarak, ATD–KDS yaklaşımı (Erpul vd., 2023), SAY yaklaşımları ile
bütünleştirilerek, arazi tahribatını önlemek, yönetmek ve onarmak suretiyle
KÇ stratejilerinin başarısını destekler. Bu uygulamalar, ekosistem hizmetlerini
ve biyoçeşitliliği korurken iklim değişikliğine uyum sağlama ve karbon
emisyonlarını azaltma hedeflerine de katkıda bulunur.

3.4. Karbon Çiftçiliğinde Karbon Ekonomisi ve Karbon
Kredilendirme Mekanizması

İnsanın karbon döngüsü üzerindeki etkisi yadsınamaz olmakla birlikte, bu
etkinin parasal değere dönüştürülmesi ve ölçülebilir birimlerle ifade edilmesi
giderek önem kazanmaktadır. Son on yılda gelişen “Karbon Pazarları” ve
“Karbon Ekonomisi” bu dönüşümün en somut örneklerindendir. Karbon
ekonomisi, yutak alanların tuttuğu karbon miktarını hesaplayarak, bunların

80 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi