Page 78 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

İklim Değişikliğine Uyum Sürecinde Orman Dışı Alanlara
Yeni Karbon Yutak Alanlarının Tesisi ve Karbon Çiftçiliği

Şekil 2. Karbon Çiftçiliği ile Sürdürülebilir Arazi Yönetimi

3. Karbon Çiftçiliği (KÇ)

KÇ, iklim değişikliğini azaltmak amacıyla, çiftlik düzeyinde karbon havuzları
ve sera gazı akışlarının sürdürülebilir yönetimini ifade eder. Bu, arazi ve çiftlik
hayvanlarının yönetimi ile topraktaki karbon havuzlarının, bitki örtüsünün ve
(CO₂), metan (CH₄) ve azot oksit (N₂O) akışlarının kontrolünü içerir. KÇ, Kyoto
Protokolü’nün 2004’te yürürlüğe girmesinden sonra küresel olarak ilgi gören
bir arazi yönetimi yaklaşımı haline gelmiştir.
Birçok ülke ve kuruluş, karasal karbonun çiftlik düzeyinde yönetilmesini teşvik
eden piyasa temelli programları araştırmaya başlamıştır. Paris Anlaşması’nın
2050 yılına kadar iklim nötrlüğüne ulaşmayı hedeflemesiyle, özel sektörün bu
alana ilgisi artmıştır. Ancak, ulusal veya uluslararası uyum programları, Arazi
Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık (LULUCF) sektöründen elde
edilen azaltım sonuçlarını henüz kredi şeklinde tanımamıştır (AKAKDO, 2017).
2019’da yürürlüğe giren Avrupa Yeşil Anlaşması ile AB’nin Tarladan Sofraya
Stratejisi ve Döngüsel Ekonomi Paketi, arazi tabanlı sektörlerde karbon
yönetimi için daha iyi teşviklere ihtiyaç duyulduğunu vurgulamaktadır. KÇ
anlayışını geliştirmek ve izleme, raporlama ve doğrulama (MRV) süreçleri için
şeffaf bir yönetişim sistemi oluşturmak, KÇ uygulamalarının yaygınlaşmasında
kritik öneme sahiptir.
KÇ, arazi üretkenlik dinamiklerinden en yüksek faydayı sağlamak amacıyla,
iklim koşulları, toprak kaynakları ve topografyayı dikkate alır. Yönetilen
ekosistemlerinde ekonomik değer; biyokütle çeşitliliği, miktarı ve mahsul
üretiminden elde edilir. Bu süreç, arazi yönetiminin “uygulama–işlev–hizmet–

77
Özel Sayı / 2024