Page 76 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

İklim Değişikliğine Uyum Sürecinde Orman Dışı Alanlara
Yeni Karbon Yutak Alanlarının Tesisi ve Karbon Çiftçiliği

Bu çalışma, KÇ’nin SAY kapsamında nasıl yapılandırılabileceğini ve arazi
tahribatını azaltma potansiyelini değerlendirmektedir. Bu bağlamda, başlıca
arazi kullanım türlerinde canlı biyokütlenin artırılması öncelikli hedeflerden biri
olurken, aynı zamanda ekosistem hizmetlerinin sürdürülebilirliği sağlanmakta
ve toprakların dış etkenlere karşı direnci artırılmaktadır.
Makale, KÇ kavramının iklim değişikliği bağlamındaki önemini ve
SAY ile ilişkisini ele almakta; karbon projelendirme, sertifikalandırma ve
kredilendirme süreçlerini inceleyerek Türkiye koşullarına uygun öneriler
sunmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, KÇ projelerinin ekosistem hizmetlerini nasıl
iyileştirebileceğine yönelik öneriler de paylaşılmaktadır.

2. İklim değişikliği ve Sürdürülebilir Arazi Yönetimi

İklim değişikliğinin en önemli sebeplerinden biri, insan faaliyetleri
sonucu doğadaki karbon döngüsünün bozulmasıdır. Karbon, doğada gaz
(karbondioksit (CO ), metan) ve katı (organik bileşikler) formlarda bulunur.
2
Karbonmonoksit (CO), fotosentez yoluyla bitkilerde katı haldeki karbona
dönüşür ve glikoz formunda depolanır. Ancak fosil yakıtların yanması sonucu
atmosfere büyük miktarda CO salınmakta ve bu miktar gün geçtikçe
2
artmaktadır.
Fotosentez süreci, atmosferdeki CO ’yi toprak üstü ve altı biyokütleye,
2
ölü odun ve organik toprak karbonuna dönüştürür. Bu sürecin iklim
değişikliğiyle mücadelede önemli bir rolü vardır ve bu dönüşümün ekonomik
değerlendirilmesi çeşitli parametreler (idare süresi, faiz oranı, biyokütle miktarı
ve alan) üzerinden ele alınmaktadır (Şekil 1).

Şekil 1. Arazi Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık (AKAKDO)
kılavuzunda öngörülen karbon havuzları (AKAKDO, 2017).

75
Özel Sayı / 2024