Page 220 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda İklim Dirençli Bitkilerin Kullanılması

Şekil 12: 2018 yılı; Kırşehir, Malya; deneme alanında Lycium barbarum görüntüsü
(Yazarın kendi arşivinden, 2018)
Diğer taraftan, yine aynı alanda (Kırşehir, Malya Tarım İşletmeleri Müdürlüğü
Arazisi) Ankara Üniversitesi ile gerçekleştirilen bir çalışmada, 2016-2020 yılları
arasında ‘Marjinal (Tuzlu-Alkali) ve Rüzgâr Erozyonundan Etkilenmiş Alanlarda
Bazı Baklagil ve Buğdaygil Yem Bitkilerinin Adaptasyonu Projesi’ kapsamında,
bu alana adapte olabilecek, yem kaynağı oluşturma ve erozyonu önleme
potansiyeli yüksek olan çok yıllık buğdaygil ve baklagil otsu ve yarı çalı bitkileri
denenmiştir. Uygulanan türler arasında otlak arpası (Elymus junceus), korunga
(Onobrychis sativa), otlak ayrığı (Agropyron cristatum), patlangaç (Colutea
arborescens), mavi ayrık (Agrapyron intermedium), sarı çiçekli gazal boynuzu
(Lotus corniculatus), yonca (Medicago sativa) yer almaktadır. İlk yılın sonunda,
bu türlerden üçü başarılı şekilde uyum sağlamıştır; mavi ayrık, otlak ayrığı ve
otlak arpası. İkinci yılda ise mavi ayrık ve otlak arpası yaşam göstermiştir. Ayrıca,
alanda yüksek otlak ayrığı’nın (Agropyron Elongatum) doğal yayılış gösterdiği
tespit edilmiştir (ÇEM, 2021). Önceki çalışmalardan, bu tür alanlarda doğal
olarak yetişen yabani formda tuz çalısı, yüksek otlak ayrığı, bozkır otu, yabani
arpa gibi çayır mer’a bitkilerinin tuza karşı tolerant oldukları belirlenmiştir.
Doğal yetişen türler arasında ise tuza dayanıklılığı en yüksek olan yem bitkisinin,
yüksek otlak ayrığı olduğu tespit edilmiştir. Bu bitkinin elektriksel iletkenliği 7.5
dS m-1 olan topraklarda yetişebildiği bildirilmiştir (Maas, 1985; Ashraf, 1994).
Ülkemiz mera alanlarının büyük bir kısmının kurak ve yarı kurak alanlarda
alması nedeniyle, mera alanlarda araştırma geliştirme çalışmalarına ihtiyaç
duyulmaktadır. Kurak ve sorunlu toprak özelliklerine sahip mera sahalarında
adaptasyon ve ıslah çalışmaları gerçekleştirilmek üzere; Konya Selçuk
Üniversitesi ve İl Tarım Orman ve Müdürlüğü ile birlikte kurak iklim ve
sorunlu toprak problemlerine sahip Karaman ili Ayrancı ilçesi Üçharman
(Divle) köyünde bulunan sahaya ‘Model Mera Uygulama Projesi’ kapsamında
bitkilendirme çalışmaları yürütülmüştür. Bu çalışmada toprak muhafazası ve su

219
Özel Sayı / 2024