Page 219 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Bilgi Sarıhan - Ramazan Acar Çakır - Aydın Uzun

durum daha belirgindir. Deneme alanlarının toprakları, tuz etki etmiş topraklar
grubunda olup jips içerikleri nedeniyle jipsli topraklar olarak belirtilmiştir.
ılgın (Tamarix ramossisima), mahlep (Cerasus mahaleb), dört yapraklı tuz çalısı
(Atriplex canescens), ebu cehil çalısı (Polygonaceae) ve kuş iğdesi (Elaeagnus
angustifolis) fidanları araziye dikilmiştir. Kontrol, toprak düzenleyiceler
(zeolit + leonardit) ve ahır gübresi uygulaması olmak üzere üç uygulama
gerçekleştirilmiştir. Uygulamaların hepsinde yer alan tüm bitkiler hesaba
katılarak gerçekleştirilen tespitte, bitki adaptasyon yüzdesine göre deneme
alanında proje süresi sonunda (2018) yaşama yüzdesi (%100) açısından en iyi
adapte olan bitki dört kanatlı tuz çalısı olmuştur. Sırasıyla ılgın (%98), mahlep
(%39), iğde (%31) ve en düşük zerdali (%23) izlemiştir. Denemedeki diğer
tür olan ebu cehil çalısı varlık gösterememiştir. Genel olarak bitki boyları ve
çaplarının yıllara bağlı olarak arttığı izlenmiştir. Bitkinin boyu ile bitkinin gövde
çapı arasında pozitif korelasyon belirlenmiştir. Atriplex canescens türünün tuz
dışında bor’a da dayanıklı olduğu deneyimlenmiştir. Sahaya daha öncesinde
dikilmiş olan Atriplex canescens bitkilerinden de anlaşıldığı üzere; uzun süre
yeşilliğini koruduğu, tohum oluşturduğu ve bu alanın türün tohumlarını elde
etmek için uygun bir ortam olduğu tespit edilmiştir (Karakaya vd., 2018).

Şekil 11: 2018 yılı; Kırşehir, Malya; deneme alanında Atriplex canescens görüntüsü
(Yazarın kendi arşivinden, 2018)
Alanda sonradan eklenen, gelir getirici çalı türü olan kurt üzümü (Lycium
barbarum) türlerinin neredeyse tamamı başarılı bir şekilde adaptasyon
göstermiştir (Şekil 12). Kardeşlenme özelliği ile alana hızla yayılan bu türün,
gelecekte benzer sahalarda kullanılabilecek potansiyel türler arasında yer
alması planlanmaktadır.

218 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi