Page 214 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda İklim Dirençli Bitkilerin Kullanılması

3.2. Bitki Seçim Kriterlerinin Uygulanması
Özellikle kurak alanlar, etkin karasal iklim koşulları altında olmaları sebebiyle,
vejetasyon sezonu süresince nem noksanlıyla karşı karşıya kalmaktadırlar
(Atalay, 2002). ÇEMGM’nin bitkilendirme faaliyetlerini yürüttüğü alanların
çoğunluğu, aşırı kurak ve çorak alanlardır. Ankara, Aksaray, Konya, Karaman,
Kırşehir gibi kuraklığın ciddi bir problem olduğu yörelerde yürütülen bitki
adaptasyon ve uygulama çalışmaları; kısıtlı sulama imkânlarıyla veya sulama
imkânının olmadığı sahalarda, sulama yapılmaksızın devam ettirilmektedir. Bu
yerlerde, vejetasyon sezonunda su noksanlığı çeken bitkiler ciddi oranda su
stresine girmektedir. Eskişehir – Aksaray arası meteoroloji istasyonlarının son
60 yıllık verilerine göre bölgede mayıs ayından ekim ayına kadar benzer eğilim
yapısıyla su noksanlığı görülmektedir. Çok kurak ve rüzgâr erozyonuna maruz
kalarak çölleşme tehtidi altında olan Konya havzası, 300 mm civarında toplam
yıllık yağış ve 11oC ortalama sıcaklığa sahiptir (Yıldız vd., 2018). Thornthwaite
Su Bilonçası’na göre, Konya ve çevresi için Ortalama Aylık Toplam Yağış (mm)
ile Aylık Potansiyel Evapotransprasyon (PET) (mm) karşılaştırıldığında, bu
alandaki toprağın, bitkilerin yetişme sezonu boyunca su noksanlığı etkisi
altında kaldığı anlaşılmaktadır (Şekil 9).

Şekil 9: Thornthwaite su açığı bilançosu; Konya ve çevresi (Yıldız vd., 2018)
Thornthwaite yöntemine göre bir yerin su bilançosuna ait tablo, o yerin
aylık ortalama sıcaklık, aylık ortalama yağış ve aylık evapotranspirasyon
değerlerinden faydalanılarak hazırlanır. Bu değerler kullanılarak elde edilen
su bilançosuna ait tablolar, toprakta yıl içinde birikmiş suyu, birikmiş suyun
aylık değişmesini, yıllık gerçek evapotranspirasyon miktarlarını, topraktaki su

213
Özel Sayı / 2024