Page 22 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı
P. 22
Yaşamın Kaynağı Nefes: Hava Kalitesi Yönetiminde Dijitalleşme
Yukarıda listelenen yasal düzenlemeler ile birlikte Çevre, Şehircilik ve İklim
Değişikliği Bakanlığı tarafından; temiz hava, ulusal emisyon tavanları, endüstriyel
emisyonlar, büyük yakma tesisleri, uçucu organik emisyonlar direktiflerinin
gerektirdiği geçiş süreciyle ve Avrupa Yeşil Mutabakatı ile birlikte hızlanan “Net
Sıfır Emisyon” stratejileri için yol haritalarının çıkarılması amacıyla hem ulusal
hem de uluslararası projeler sürdürülmüş ve sürdürülmeye devam etmektedir.
Hava kalitesinin kaynaklarının ve değişiminin nedenlerinin arasında
ilişki kurabilmek için hava emisyonlarının belirli şekilde sayısal bilgilerinin
elektronik ortamda kaydedilmesi, belirli formatlara uygun olarak arşivlenmesi,
güncellenmesi, bu şekilde oluşturulan emisyon envanterinin bilimsel
hesaplamalara dayalı belirli kuralları taşıyor olması gerekmektedir.
Ulusal Hava Kirleticileri Emisyon Envanteri yıllık olarak Çevre, Şehircilik ve İklim
Değişikliği Bakanlığı tarafından hesaplanarak CLRTAP sekretaryasına düzenli
olarak raporlanmaktadır. Raporlamalar, BM Avrupa Ekonomi Komisyonu-AEK
Sekretaryası, sözleşmenin Emisyon Envanteri ve Projeksiyonları Merkezi web
sitesinde (CEIP,2024), Avrupa Çevre Ajansı Merkezi Veritabanı ile birlikte TÜİK
Resmi İstatistik Programı dahilinde, Ulusal Veri Yayımlama Takvimi çerçevesinde
yayınlanmakta ve duyurulmaktadır.
Ulusal Hava Kirleticileri Emisyon Envanteri; Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği
Çerçeve Sözleşmesi yükümlülüklerimiz gereğince hazırlanan sera gazı emisyon
envanterinin “dolaylı sera gazları” başlığında doğrudan kullanılmaktadır.
Hava kirleticileri emisyon envanteri raporlanması 2013 yılında “En İyi
Geliştirilmiş Envanter Raporlaması” ve 2015 yılında “Önemli Envanter Raporu
İyileştirmeleri” başlıklarında iki kez ödüle layık görülmüştür.
Ulusal Hava Kirleticileri Emisyon Envanteri Bilgilendirici Raporu ise emisyon
envanterine esas kabulleri, aktivite verisi, emisyon faktörleri ile hava kirleticilerinin
sektörlere ve yıllara göre toplam bilgisini içermektedir. (IIR,2021) Şekil-1’de
Ulusal hava kirleticileri emisyon toplamlarının zaman serisi yer almaktadır.
Şekil 1-Hava kirleticileri emisyon toplamları 1990-2021
21
Özel Sayı / 2024
