Page 21 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

İrde Çetintürk Gürtepe - Fatih Turan - Fatma Varank

CLRTAP sözleşmesinin başta kükürtdioksit emisyonları gelmek üzere temel
hava kirleticileri üzerinde azaltımında başarısı ortaya konulmuştur. (Tuinstara vd.,
2016) Diğer yandan; yıldan yıla enerji tüketimi artmaya devam etmekte, amonyak
ve uçucu organik emisyonları ile mücadele devam etmektedir. Hava kirliliğini
azaltmayı hedefleyen başka bölgesel ve küresel işbirlikleri de bulunmaktadır.
2011 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Dünya Meteoroloji
Örgütü (WMO) sadece karbondioksite yönelik azaltım önlemlerine odaklanmak
yerine kısa ömürlü kirleticilerle de mücadelenin küresel ısınmadaki artışı
durdurmaya yönelik çalışmaları hızlandıracağı ortaya konmuştur. Elde edilecek
sonuçlar hem hava kirliliği hem de iklim değişikliği için “kazan- kazan” ilkesini
temsil edecektir. (UNEP, 2011)
İklim ve temiz hava eylemlerini bağlayarak kısa dönemde çoklu fayda elde
etmeyi amaçlayan Temiz Hava ve İklim Değişikliği Koalisyonu (Clean Air &
Climate Change Coalition-CCAC) 2012 yılında kurulmuş olup, sekreteryası UNEP
tarafından yürütülmektedir. 2012, Doha-Katar Yüksek Düzeyli Bakanlar Meclisi,
2013 Tarım İnisiyatifi kurulması ve Meksika Çalışma Grubu Toplantısı, 2013 Oslo-
Norveç Dünya Bankası ve Dünya Sağlık Örgütünün katılması, 2014 BM Çevre
Meclisi hava kalitesi karar tasarısı , 2015 Fransa-Paris beş yıllık stratejik planın
bakanlar düzeyinde kabulü, 2016 Washington-ABD Küresel Methane Forumu,
2016 Montreal Protokolünde Kigali Değişikliği, BreatheLife Kampanyası Ekvator
2016, Fransa-Paris Küresel Metan Değerlendirme Rapor Lansmanı 2021 CCAC
tarafından yürütülmüş başlıca çalışmalar olarak sıralanabilir.

2.2. Ulusal Çalışmalar
Avrupa Birliği aday ülke pozisyonumuza bağlı şekilde ilerletilen çevre faslı
çerçevesinde, ulusal hava kalitesi mevzuatı da belirli başlıklarda hız kazanarak
revize edilmekte ve ülke profilimizi yansıtacak şekilde düzenlenmektedir.
Ulusal mevzuatta mevcut düzenlemelere aşağıdaki listede yer verilmektedir:
• Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği
• Sanayiden Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
• Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
• Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği
• Bazı Akaryakıt Türlerindeki Kükürt Oranının Azaltılmasına İlişkin
Yönetmelik
• Benzin ve Naftanın Depolanması ve Dağıtılmasından Kaynaklanan
Uçucu Organik Bileşik Emisyonlarının Kontrolü Yönetmeliği
• Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Genelgesi
• İthal Katı Yakıtlar Genelgesi
• Hava Kirliliğinin Kontrolüne Yönelik Uygulamalar

20 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi