Page 26 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Yaşamın Kaynağı Nefes: Hava Kalitesi Yönetiminde Dijitalleşme

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı hava kalitesi modelleme
uygulamalarında kullanılmak üzere 2 adet 100 çekirdekli çift işlemcili sunucuyu
veri merkezinde kurulu ve işlevsel hale getirmiştir. Modelleri takip etmek üzere
kurulan dört kişilik operasyonel ekip aktif olarak çalışmaktadır. HEY portalının
modelleme modülü, Bakanlık sunucularında kurulu bulunan modelleri kuyruk
yapısı ile tetikleyebilmekte ve sonucu analiz edebilmektedir.
Modelleme uygulamaları olarak açık kaynak kodlu WRF (Weather Research
Forecast) – CMAQ (Community Multiscale Air Quality Modelling) ikilisi tercih
edilmiştir. Zamansal ve mekânsal dağılımı tamamlanan emisyon verileri
CMAQ hava kalitesi modelinin girdisi olarak kullanılmaktadır. WRF modelleri
aynı domain için veri üretmekte olup CMAQ modelini meteorolojik veriyle
desteklemektedir. Modelleme çalışmalarının sonucunda saatlik/günlük/aylık/
yıllık zamansal çözünürlükte ulusal ve bölgesel hava kalitesi haritaları elde
edilmektedir. HEY portalı ile km çözünürlükte üretilen emisyon dağılım ve
stratejik hava kalitesi haritaları ulusal düzeyde politikaların hava kalitesi üzerine
etkisini yorumlamak için yeterli ve faydalı olmaktadır. 2018-2023 yılları için 36, 12
ve 4 km çözünürlüğünde üretilen hava kalitesi modelleme çıktıları veri merkezi
arşivinde saklanmaktadır. Tarihsel veri seti, hem trend eğilimlerini yorumlamada
hem de hava kirliliği episodlarının belirlenmesinde faydalı olmaktadır.
Şekil 4’te 12 km model çalıştırılma alanı için elde edilen temsili hava kalitesi
haritası örneği yer almaktadır.

Şekil 4- HEY Portalı Temsili Hava Kalitesi Haritası (PM10, μg/m3)
Akademik çalışma ve makalelerde yer verilen kapsamda, hava kirletici
emisyonlarının emisyon envanterine bağlı modelleme çıktıları, hava kalitesi

25
Özel Sayı / 2024