Page 134 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 6

Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma ve Mimarlık İçin
Tarım Eğitim Modelleri: Türkiye Örneği

Hollanda’da tarımsal eğitim yapısı dört düzeyden oluşmaktadır: Bunlar, öğ-
renciler meslek öncesi ortaöğretim programının (Voorbereidend middelbaar
beroepsonderwijs, VMBO) sonunda tarım eğitimiyle ilgili bir alan seçmesi, ileri
seviye ortaöğretim seviyesinde 15-18 yaş aralığındaki öğrencilerin ikili ve tam
zamanlı okul temelli öğrenme programlarını içeren tarım okulları (Agricultural
Training Centres, AOCs), mesleki ve akademik tarımsal eğitim veren yükseköğ-
retim kurumları ve yetişkinler için kısa süreli tarım eğitimi kurslarından oluş-
maktadır (Mulder ve Kupper, 2006 s.129). Hollanda’nın tarım alanındaki başarısı
büyük ölçüde eğitiminin kalitesinden kaynaklanmaktadır. Hollanda’da genel
ortaöğretim okulları ve tarımsal eğitim merkezleri tarafından sağlanan orta-
öğretim tarım eğitimi ve uygulamalı bilimler üniversiteleri tarafından sağlanan
yüksek mesleki tarım eğitimi dünya genelinde yüksek kaliteleriyle tanınmakta-
dır. Özellikle Wageningen Üniversitesi & Araştırma’nın bu alandaki kalitesiyle,
küresel düzeyde tanınan bir yükseköğrenim kurumudur ve tarım, doğa ve çevre
bilimleri alanlarındaki araştırmaları dünya çapında en üst sıralarda yer almakta-
dır. (Mulder ve Biemans, 2018 s.2). Hollanda’nın tarım başarısında önemli rol
oynayan Food Valley’de yer alan Wageningen Üniversitesi & Araştırma tarım
teknolojileri alanında yaptığı sürdürülebilir çalışmalarla bilinmekte, yeni tek-
nolojileri akademi ve girişimcilikle harmanlayan yaklaşımını dünyaya ihraç et-
mektedir (Viviano, 2017). Hollanda, ortaöğretim düzeyinde mesleki eğitimden
yükseköğrenime kadar geniş bir yelpazeyi kapsayan iyi yapılandırılmış bir tarım
eğitimi sistemine sahiptir. Sistem, sürekli bir şekilde tarım teknikleri ve tekno-
lojileri konusunda bilgili ve nitelikli profesyonellerin yetişmesini sağlamaktadır.

6. Türkiye’de Mevcut Durumda Tarım Eğitimi Uygulamaları

Türkiye’de tarımsal eğitim ve öğretim veren birimler lisansüstü düzey, li-
sans düzeyi, ön lisans düzeyi ve ortaöğretim düzeyi olmak üzere dört grupta
ele alınmaktadır (Özçatalbaş, vd., 2010 s.938). Ülkemizin mevcut durumuna
baktığımızda son yıllarda tarım eğitimi ile ilgili çalışmalarda artış olduğu gö-
rülmektedir. Millî Eğitim Bakanlığı bu konuda dünya genelinde yaşanan gıda
tedarik sorunlarına dikkat çekmekte ve gıda tedarik zincirindeki sorunlar tarım
ve hayvancılık sektörlerini daha önemli hâle getirdiğini vurgulamaktadır. Bu
konuda tarım liselerini yeniden yapılandırarak tarım alanında nitelikli eleman
yetiştirmek ve ülkemizi tarım üssü hâline getirmek amacıyla bakanlığın yap-
tığı projelerle 2020-2023 yılları arasında tarım eğitimi veren okulların sayısını
72’den 144’e çıkmış ve yüzde yüzlük bir artış sağlanmıştır. Bakanlığın yeni okul
açılışları için çalışmalarının devam etmesi de bu alandaki büyüme ve gelişme
hedeflerinin sürdüğünü göstermektedir. Bu tarım ve mesleki teknik liselerinde
tahıl ürünleri, meyve-sebze ve süs bitkileri ve hayvan yetiştiriciliğinin yanı sıra
topak analizleri ve tohum çalışmaları da yapılmakta, böylece pek çok açıdan

Yıl 3 / Sayı 6 / Aralık 2024 133