Page 24 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Türkiye Yüzyılında Sürdürülebilir Çevre

Öyle ki son 20 yıllık periyotta Rüzgârdan Enerji (RES) Üretim Kapasitesi 19
MW değerinden 11 bin 200 MW değerine, Güneşten Enerji (GES) Üretim
Kapasitesi sıfırdan 9 bin MW değerine, Jeotermal Enerji (JES) Üretim Kapasitesi
17 MW değerinden bin 680 MW değerine, Biyokütle Enerji (BES) Üretim
Kapasitesi 27 MW değerinden 2 Bin 170 MW değerine, Hidrolik Enerji (HES)
Üretim Kapasitesi de 12bin MW değerinden 32 Bin MW değerine çıkarılarak
yenilenebilir enerji kurulu gücünün sadece son yirmi yıllık süre zarfında 3,5
katı aşkın bir artışla 12 bin MW değerinden 56 bin MW değerine yükseltilmesi
sağlanmıştır. Diğer bir söylem ile bu dönemde hayata geçirilen yenilenebilir
enerji yatırımları ülkemizin 2002 yılındaki toplam elektrik kurulu gücün yaklaşık
1,5 katı değerini bulmuştur (Türkiye Elektrik İletim AŞ, 2023).
Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) verilerine göre 55 bin MW yenilenebilir
enerji kurulu gücümüzün % 60’ına tekabül eden 33 bin MW değerindeki
büyüklüğün YEKDEM kapsamında bulunması da bu politikanın etkinliğini
gösteren önemli bir veri olarak karşımıza çıkmaktadır (Santral Kurulu Güç
Raporları, 2022). Bununla birlikte üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizin bu
potansiyelinden istifade edebilmek; güneş, rüzgâr ve deniz (gel-git/dalga
vb) gibi yenilenebilir enerji yatırımlarının deniz üstü (off-shore) alanlarda da
yapılabilmesini temin etmek üzere 2018 yılında yapılan Kanun (Çevre Kanunu
ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun,2020) Değişikliği ile 3621

sayılı Kıyı Kanunu’nda bir düzenleme yapılarak uygulamanın önü açılmıştır.
Aynı şekilde, ülkemizin en yüksek, dünyanın ise beşinci en yüksek baraj
unvanını alan 0,5 GW kurulu güce sahip Yusufeli Barajının (Yusufeli Barajı ve HES
Projesi, 2022) üretime geçmesine sayılı günlerin kaldığını hatırlatmakta fayda
görüyoruz. Keza, emisyon vermeyen bu yönüyle de temiz enerji kategorisinde
değerlendirilen nükleer enerjiye de ilk kez bu dönemde yönelim gösterilmiş, bu
noktada 2023 yılında işletmeye geçmesi öngörülen Akkuyu Nükleer Enerji Santrali
(NES) yatırımı hayata geçirilmiştir (Akkuyu Nükleer Güç Santrali Projesi, 2022).
Ancak, yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim ne yazık ki süreklilik
göstermemekte, yüksek kurulu güce rağmen, TEİAŞ verilerine göre üretimdeki
payın %35-45 bandında seyrettiği görülmektedir. Bu meselenin üstesinden
gelmek düşüncesiyle enerjinin depolanması çalışmalarına ağırlık verilmiştir.
Suyun gücünden tam olarak istifade edebilmek adına pompaj depolama
(Birpınar- Gürtepe, 2022) sistemleri değerlendirilmiş, ilk yatırım örneklerine
başlanmıştır. Bu itibarla Eskişehir Gökçekaya Barajına yapılacak sistemle burada
enerji üretiminin tam kapasite ile sürekli akışı sağlanmaya çalışılacaktır. Keza
rüzgâr ve güneş enerjisinin depolanması için de EPDK tarafından düzenlemeler
yapılmış, bu bağlamda 19 Kasım’da Resmi Gazete’de yayımlanan Enerji
Depolamaya dair yasal düzenleme (Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri
Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 2022) ile birlikte rüzgâr
ve güneşte depolama kurulması halinde lisans muafiyeti verilerek yatırımların

Yıl 2 / Sayı 3 / Ocak 2023 9