Page 29 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Mehmet Emin Birpınar - Ersin Gürtepe

deprem kuşağında yer alan ülkemizde ilk etapta, 2012 yılında kentsel dönüşüm
seferberliği başlatılmış, bu süreçte Ankara ilimizin yeniden inşası manasını
taşıyan 3,2 milyon konut dönüşümü yapılmış, aynı zamanda binalarda enerji
verimliliği sağlamak üzere yalıtım zorunlu tutulmuş, gelişen teknoloji ile
uyumlu hareket etmek adına akıllı bina konseptlerine yoğunlaşılmıştır.
Öte yandan, bina yapımından kullanılan malzemelerden, binada kullanılan
enerji, su ve diğer atık gibi alanlarda çevre ile uyumlu hareket edildiğini temsil
eden yeşil binalar için ülkemize özgü yeşil bina sertifikasyon (Yes-Tr) sistemi
geliştirilerek hayata geçirilmiş, bu esnada neredeyse sıfır enerjili bina (nSEB)
üzerinde durulmuş, uygulama örneklerine başlanmıştır. Diğer taraftan çatı
üstü GES’lerin ruhsattan muaf tutularak binaların kendi enerjilerini üretmeleri
kolaylaştırılmış, ayrıca 2 bin metrekare üzeri parsellerde inşa edilecek yapılarda
yağmur suyu hasadı zorunlu tutularak doğal su kaynaklarının korunumu
sağlanmıştır (T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2022).
Yine 2008 yılında bakanlığımız tarafından binalarda enerjinin ve enerji
kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması ve enerji israfını önlemek maksadıyla
Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği düzenlenmiş ve bina enerji
durumunu temsil eden enerji kimlik belgesi uygulaması başlatılmıştır. Diğer
yandan, Dünya Bankası işbirliği ile Kamu Binalarında Enerji Verimliliği (KABEV)
uygulaması başlatılmış; sağlık, eğitim ve idari alanlarda hizmet sunan kamu
binalarında yapılan dönüşümlerle enerjinin verimli kullanımı sağlanmış,
böylelikle yıllık bazda yaklaşık 50 bin aracın sebep olduğu sera gazı salımı
önlenmiştir (KABEV, 2022).
Bununla birlikte bölgesel ısıtma sistemlerinin yaygınlaşması, enerji yoğun
sektörlerin atık ısıları ile jeotermal enerji üretim tesislerinin atık enerjilerinin
bölgesel ısıtma gibi alanlarda kullanılarak hem emisyonların oluşması
önlenmiş, hem hava kalitesinin iyileşmesi sağlanmış hem de doğal kaynakların
daha etkin kullanımı sağlanmıştır. Hâlihazırda 150 bin konutun bölgesel ısıtma
imkânlarından istifade ettiği, ancak çalışmalarımız ülkemizde 1 milyona yakın
konutun bu yolla ısıtılmasının da mümkün olduğunu ortaya koymaktadır.
Bununla birlikte bakanlığımızca geliştirilen stratejik hava kalitesi harita
sonuçları esas alınarak öncelikli bölgelerde kömür gibi yüksek emisyonlara
sebep olan katı yakıt kullanan bireysel tüketicilerimizin evsel ısıtma sistemlerinde
dönüşümlere destek verilmeye başlanmış, ilk başarılı uygulaması Konya’nın
tarihi Mevlâna bölgesinde 1.100 konutta yapılan dönüşüm ile yıllık bazda
en az 1.200 ton kirleticinin salımının önüne geçilmesi sağlanmıştır (Birpınar-
Gürtepe, 2022; Haberler.com, 2022).
Bu mülahazalar ışığında bakanlığımızca ”Isıtmada Yeşil Dönüşüm
Strateji Belgesi” hazırlıklarına başlanmıştır. Çalışmaların yakın zamanda da
sonuçlandırılarak kamuoyu ile paylaşılması hedeflenmektedir (T.C. Çevre,
Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2022).

14 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi