Page 31 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Mehmet Emin Birpınar - Ersin Gürtepe

denizlere ulaşması önlenmiş, 2005 yılından sonra hizmete alınan ve hâlihazırda
sayıları 325’i aşan noktada deniz araçlarından atık alım hizmetlerinin
yaygınlaşması ile de önemli yutak alanlarımızdan olan denizlerin korunması
sağlanmış, ayrıca sayıları 500’ü bulan noktada yapılan bütünleşik deniz izleme
çalışmaları (ÇŞİDB, 2022) ile Avrupa›da öncü dünyada sayılı ülkelerden biri
konumuna gelinmiş, temiz denizlerin birer göstergesi olan mavi bayraklı plaj
sayısında 531 ile dünya üçüncülüğü (TÜRÇEV, 2022) elde edilmiş, koruma
faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamak üzere sıfır atık mavi hareketi başlatılmış,
ayrıca iç denizimiz Marmara Denizi Özel Çevre Koruma Alanı ilan edilerek
karbon nötr yolunda önemli adımlar atılmıştır (Marmara Denizi ÖÇK Alanı ilan
edilmesine Dair Cumhurbaşkanı Kararı, 2021).
Karasal çerçevede de orman varlığında artış sağlanmış, BM Tarım ve Gıda
Örgütü tarafından yayımlanan “Küresel Orman Kaynakları Değerlendirmesi
2020” Raporuna (FAO, 2020) göre Türkiye 2010-2020 dönemindeki
ağaçlandırma faaliyetlerinde Avrupa’da ilk, dünyada ise 6. sırada yer alarak bu
yöndeki samimiyeti ve gayretini perçinlemiş, son 20 yıllık süre zarfında korunan
alan büyüklüğünü 3 kat artırarak ülke yüzölçümünün % 12 mertebelerine
çıkarmıştır.

Dijital Dönüşüm ile el ele Yeşil Dönüşüm

Dünya tarihine baktığımızda sanayide yaşanan dönüşümlerin temelinde
teknolojik gelişmelerin ana etken olduğunu görmekteyiz. Hâlihazırda
dijitalleşmenin hızla geliştiği bir dönemden geçmekteyiz. Hala etkileri devam
eden pandemi süreci de bu geçişi hızlandırmış bulunmaktadır.
Ülkemiz yaşanan bu gelişmeleri de yakinen takip etmiş, bu itibarla da On
birinci Kalkınma Planında Dijital Türkiye temasına yer verilmiştir. Özellikle
savunma sanayinde sağlanan insansız araçlar bu geçişin önemli örnekleri
arasında gösterilebilir. Bununla birlikte Cumhurbaşkanlığı bünyesinde Dijital
Dönüşüm Ofisi kurularak bu yönde güçlü bir teşkilat altyapısı oluşturulmuş,
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile işbirliği halinde Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi
geliştirilmiştir (CB Dijital Ofisi, 2021). Yapay zekâ teknolojisi ile birlikte ulaşım,
lojistik, enerji verimliliği gibi hususlarda daha etkili ve verimli adımların atılması
sağlanmakta, bu durum emisyon yönetimini, çevresel iyileşmeleri ve ekonomik
kazançları da beraberinde getirmektedir.
Diğer taraftan bilişim teknolojilerinin gelişmesi bilgi ve verilere daha kolay
ulaşılmasına ve değerlendirilmesine de imkân tanımıştır. Oldukça dinamik
bir yapıya sahip çevre konuları bu itibarla bilgi sistemlerinin de yaygın
olarak kullanıldığı bir alandır. Çevresel bilginin toplanması, derlenmesi ve
işlenmesi aynı zamanda sağlıklı çevresel politikaların geliştirilmesine de zemin
hazırlamaktadır. Bu noktada Bakanlığımızca ÇED, izin ve izleme sistemlerinin

16 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi