Page 108 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Sanayide Karbonsuzlaşma:
Malzeme Etkinliği Stratejilerinin Rolü

Şekil 6: Ürün Yaşamının Aşamaları
Kaynak: IRP (2020a: 26) kullanılarak yazarlar tarafından oluşturulmuştur.

Aşama tanımlaması açısından bir diğer örnek ise, IEA (2019) tarafından
yapılmıştır. IEA (2019: 8) daha yoğun bir tanımlama yaparak benzer aşamaları
değer zinciri üzerinden dört basamağa ayırmıştır: Tasarım aşaması, üretim
aşaması, kullanım aşaması ve ürün yaşamının sonu aşaması. Asiedu ve Gu
(1998: 885) çalışmasına göre de, IEA (2019) ile benzer şekilde, standart bir
ürün için genellikle basitçe dört aşamadan bahsetmek mümkündür: Tasarım,
üretim, kullanım ve kullanım ömrü sonu. Alt bölümde, bu dört aşamanın neleri
kapsadığı, her aşamaya uygun olan malzeme stratejilerinin neler olduğu ve bu
malzeme stratejilerinin anlamları IRP (2020a), IEA (2019) ve literatürdeki çeşitli
çalışmalardan faydalanılarak detaylandırılacaktır.

a. Tasarım Aşaması ve Stratejiler

Tasarım aşaması, esasen ürünün ya da hizmetin fiziksel ya da uygulama
olarak tasarlandığı aşama olarak anlaşılsa da, sadece bununla kalmayan
karmaşık bir aşamadır. Literatürde, kapsamının üzerine birçok farklı tanımlama
yapılmaktadır. Bu farklılıklar mühendislik alanı, ürün türü, yazarın bakış açısı
ve deneyim gibi unsurlardan kaynaklanabilmektedir (Qureshi vd., 2014: 225).
Tasarım aşamasının kapsamını, Howard vd., (2008) bir ihtiyaç belirleme, görev
analizi, kavramsal tasarım, düzenleme tasarımı, ayrıntılı tasarım ve uygulama

Yıl 1 / Sayı 2 / Temmuz 2022 94