Page 106 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Sanayide Karbonsuzlaşma:
Malzeme Etkinliği Stratejilerinin Rolü

üzere, küresel malzeme yoğunluğu 1970-2019 dönemi için azalmaktadır. Diğer
bir ifadeyle, GSYH başına düşen malzeme tüketimi 1970 yılından bu yana
düşmektedir. Bununla birlikte, azaltım politikası olarak şu ana kadar çoğunlukla
göz ardı edildiği için, sanayi emisyonlarının ekonomik büyümeden ayrışmasına
katkısı düşük seviyelerde kalmaktadır (IPCC, 2022b).

2. Malzeme Verimliliğini Sağlayacak Stratejiler

Ürün ve hizmetlere yönelik artan talep, çeşitli sanayi sektörlerinde bu ürün ve
hizmetlerin sunulabilmesi için gerekli olan malzeme ve ham madde talebinin
de artması anlamına gelmektedir. Sanayi faaliyetlerden kaynaklanan atıklar ve
malzemeler üretim sürecinde yeniden kullanılmadığı ve geri dönüştürülmediği
için de, artan malzeme talebi hep doğadan çıkarma ile karşılanmaktadır.
Dolayısıyla malzemelere, ham maddelere, ürünlere yönelik artan talep aynı
zamanda sera gazı salımı ve kaynak tüketimi gibi çevresel problemleri de
beraberinde getirmektedir.
Yaşam döngüleri boyunca malzemeler, etkin bir şekilde yönetilmemektedir.
Ürün tasarımı ve imalatı sırasındaki yetkin altyapı ve planlama ile birlikte
ürünün kullanım aşaması ve kullanım ömrü sonu uygulamaları malzeme
etkinliğinin belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu yüzden, üretim
süreci aşamalarına malzeme etkinliği anlayışının adapte edilmesi kaynakların
korunmasına önemli katkıda bulunacaktır. Malzeme etkinliğinin yaşam
döngüleri boyunca sağlanabilmesi önemlidir ve bunun yolu doğru aşamalarda
uygun malzeme etkinliği stratejilerinin uygulanması ile mümkün olabilir (Ho
vd., 2019: 1-2; Allwood vd., 2011).
Malzeme etkinliği stratejileri, aynı veya daha yüksek performansı sağlayan
malların tedarikinde, malzeme ihtiyacının azaltılmasını sağlamaya yönelik
önlem, plan ve uygulamalardır. Yani malzeme etkinliği iyileştirmeleri
aracılığıyla aynı işlevin daha az malzeme ile sağlanabilmesidir. Malzeme
etkinliği stratejileri, yalnızca, emisyon açısından yoğun yeni malzemelere olan
ihtiyacı azaltmakla kalmaz; etkili bir iklim eylemi için temiz enerji stratejileri ile
malzeme etkinliği stratejilerini kombine ederek aynı zamanda enerji kullanımını
da azaltabilir (IRP, 2020a: 11). Bu sayede, hem çevresel sürdürülebilirliğe katkı
sağlar, hem de maliyet düşürücü etkisi ile rekabet gücünü arttırır. Malzeme
etkinliği stratejilerine, ürünlerin daha küçük, hafif, uzun ömürlü tasarlanması,
malzeme ikamesi potansiyelinin değerlendirilmesi, malzeme kayıplarının
azaltılması, aşırı malzeme tedarikinin önüne geçilmesi, ürün tamiri, ürünlerin
daha yoğun kullanımı, birçok yeniden kullanılabilirlik yönteminin uygulanması,
geri dönüşümün sağlanması gibi örnekler verilebilir.

Yıl 1 / Sayı 2 / Temmuz 2022 92