Page 105 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Burcu Hiçyılmaz - Sedat Alataş - Etem Karakaya

Şekil 5’te küresel yurtiçi malzeme tüketimi (DMC) ve küresel GSYİH
(GDP) (sol eksen) ve malzeme yoğunluğu (DMC/GDP) (sağ eksen) 1970-
2019 dönemi için gösterilmektedir. Görüldüğü üzere, 2019 yılı itibariyle
tüketilen malzeme miktarı, 1970 yılı değerinden yaklaşık olarak 3 kat fazladır.
Söz konusu bu malzeme tüketimi artışının, eğer uygun politikalarla müdahale
edilmezse, ekonomiler geliştikçe ve daha fazla mal üretip tüketmeyi
sürdürdükçe, artmaya devam edeceği açık şekilde ortadadır. Çünkü, benzer
bir eğilim küresel GSYİH için de gözlemlenmektedir.

Şekil 5: Küresel Yurtiçi Malzeme Tüketimi (DMC), Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GDP) ve Malzeme
Yoğunluğu (DMC/GDP)
Kaynak: IRP (2020) ve Dünya Bankası (WB) (2022) kullanılarak yazarlar tarafından
oluşturulmuştur.
IRP (2020) raporuna göre, malzemelerin üretiminden kaynaklanan sera
gazı emisyonları 1995’ten bu yana 2 kattan fazla artmıştır. Böylece, 1995-
2015 döneminde küresel sera gazı emisyonlarında malzeme üretiminin
payı %15'ten %23'e yükselmiştir. Bu yüzden, malzemenin etkin kullanımı,
sanayide emisyonların azaltımı için giderek daha önemli bir strateji olarak
görülmekte, bu yönde uygulanacak stratejilerin refahtan ödün vermeden
enerji yoğun malzemelere olan talebi azaltacağından, kaynak etkinliği ve
döngüsel ekonomiye önemli katkılar sunacağı düşünülmektedir. Literatürde
malzemenin ne kadar etkin kullanıldığı değerlendirmek için en çok tercih edilen
göstergelerden biri malzeme kullanımının GSYH içindeki payıdır (malzeme
yoğunluğu) (Zhang vd., 2018). Şekil 5’in sağ panelinde açık şekilde görüldüğü

91 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi