Page 214 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Türkiye’de Elektrikli ve Hibrit Araçlar İçin Acil Müdahale Yaklaşımları

batarya hücrelerine doğrudan bağlanacak termokupl üzerinden elde edilecek
veriler veya bir termal kamera vasıtası ile yapılan ölçümler esas alınabilir. Bu
kapsamda özellikle gün ışığının olduğu durumlarda araç şasisi üzerinden
metal aksama sahip yüzeyler arasında diğer ışık kaynaklarının da (gündüz
gün ışığının, gece ise kullanılan özel aydınlatma unsurlarının) yansımaları da
değerlendirmeye alınmalıdır. Termal kamera ile sıcaklık ölçümü için uygun
kamera kurulumuna ve tahrik bataryasının harici bir ışık kaynağına maruz
kalmayan yüzeyine odaklanılması önemlidir. Ayrıca termokupl kullanılarak elde
edilecek sıcaklık ölçüm yönteminde ölçüm noktaları arasındaki termal direnç
nedeni ile batarya hücreleri içindeki gerçek sıcaklık değerinin okunmasında
gecikmeler veya ölçülen sıcaklık değerinin olduğundan düşük çıkması
durumları da göz önünde bulundurulmalıdır. Bu doğrultuda olası yanlış ölçüm
sonuçları ile karşı karşıya kalınabileceğinin değerlendirilmesi gerekmektedir.
Mümkün olması durumunda her iki yöntemin birlikte kullanılması, daha etkin
sonuçlar alınması için fayda teşkil edecektir.

3. Acil Müdahale Ekiplerinin Uygulaması Tavsiye Edilen Yaklaşımlar

Elektrikli veya hibrit aracın karıştığı kaza sonrası, muhtemel hasar alan bir
yüksek gerilim tahrik bataryası, esas olarak ana tehlike kaynağıdır ancak acil
müdahale ekiplerinin, batarya üzerinden (batarya yönetim sistemi sağlanan)
gerçek verilere doğrudan erişim imkânı olmadığı için bataryaların nihai durumu
güvenilir bir şekilde belirlenememektedir (Wöhrl vd., 2020). Bu nedenle
bataryaların durumunun kaza sonrasında doğru bir şekilde analiz edilmesi
için bazı temel hususların gözlemlenerek ya da ölçüm yapılarak elde edilmesi
gerekir. Bu kapsamda aşağıdaki yöntemler uygulanması tavsiye edilmektedir.
Elektrikli ve hibrit araçlarla meydana gelen kaza durumunda öncelikle sahada
keşif ve hızlı durum tespiti yapılması çok kritiktir. Kaza mahalline ulaşıldığında
ilk olarak acil müdahale ekipleri tarafından aracın görsel olarak incelenmesi
gerekmektedir. Temel husus kazaya karışan aracın elektrikli/hibrit bir araç
olup/olmadığı tanımlanmasıdır. Kaza yapan konvansiyonel motoru araçlar ile
elektrikli ve hibrit araçlar için farklı önlemlerin alınması gerekmektedir bu neden
ile kaza mahallinde, aracın türünü belirlenmesi kritiktir. Aracın dış kısmındaki
amblemler öncelikli görsel unsurlar olmakla birlikte bu amblemlerin çarpışma
sonrasında sıklıkla görünmez duruma gelmesi ya da yerinde olmaması mümkün
olabilmektedir. Bu yüzden aracın mutlaka her tarafını incelenmesi ve mümkün
olması durumunda kaputun altındaki ve aracın iç kısmındaki görsel unsurların da
mutlaka değerlendirilmesi gerekmektedir. Yüksek gerilim uyarı etiketleri, araç
marka/modeli, şarj portu, egzoz sistemi olmaması, gösterge panelinde yer alan
elektrikli ve hibrit araçlara özel görseller veya turuncu yüksek gerilim kabloları
bu kapsamda elektrikli ve hibrit araçlar için en temel ayırt edici özellikler olarak

Yıl 2 / Sayı 3 / Ocak 2023 199