Page 216 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Türkiye’de Elektrikli ve Hibrit Araçlar İçin Acil Müdahale Yaklaşımları

Elektrikli ve hibrit araçlarda acil durum müdahale süreçlerine başlamadan
önce yukarıdaki prosedürlerin uygulanması sonrası, en az 5 dakika boyunca
müdahale etmeksizin beklenilmesi gerekmektedir. Böylelikle yüksek gerilim
sistemlerinde yer alan kapasitanslarda deşarjlar gerçekleşecektir. Bu süreçte
açıkta yer alan kablolara elektrik akımına kapılma riskini barındırdığı göz önünde
bulundurularak, kesinlikle temas edilmemelidir. Sonrasında söz konusu araca dair
hiçbir bileşenin ve kablonun bağlantısına, interlock hattı devre dışı bırakılmadan
veya MSD açılmadan müdahale edilmemelidir. Söz konusu belirtilen bu öncelikli
güvenlik tedbirleri sonrası yardımcı bataryanın (akü) kutup başları da çıkarıldıktan
sonra müdahale işlemlerine başlanılmalıdır. Benzer şekilde bu süreçlerden
sonra yine müdahaleye başlanılmadan önce en az 5 dakika daha beklenilmesi
uygun olacaktır zira hava yastığı sisteminin hatalı çalışmasından kaynaklanan
yaralanma riski bulunmaktadır. Yüksek gerilim bataryalarının ve bileşenlerini
araçtan deplasesi sırasından mutlaka izolasyon ve koruma amaçlı harici olarak
topraklama yapılaması da gerekmektedir (VDA 2020).
Elektrikli ve hibrit araçların dahil olduğu kazalara müdahale sürecinde,
ekiplerinin araçta kesme, yer yer parçalama işlemleri yapması gerekebilmektedir.
Bu suretle yaşanabilecek riskleri arttırmamak adına, araca en az zarar vererek;
özellikle hava yastığı sistemine, turuncu renkli yüksek gerilim kablolarına ve
diğer yüksek gerilim bileşenlerine dikkat edilmesi gerekmektedir. Araçta ağır
hasar meydana gelmesinden ötürü, yüksek gerilime haiz bileşenler açığa
çıkmış ise ilk müdahale ekiplerinin gerekli önlemleri almaları, bulundukları
zemine elektriksel yalıtım sağlayan kaplama malzemeleri sermeleri ve uygun
kişisel koruyucu donanımlar ile müdahale etmeleri gerekmektedir.
Son olarak elektrikli ve hibrit araçlar park halinde iken bir kazaya maruz
kalması da söz konusu olabilmektedir. Böyle bir durumunda benzer yaklaşımlar
gözetilerek aracın yüksek gerilim sistemlerinin aktif olma durumu göz önünde
bulundurulmalıdır. Bu minvalde parklanma sırasında kliması / ısıtması aktif
olarak çalışan bir elektrikli araç esas alınabilir ve söz konusu tehlikeler bu
durumda da geçerlidir zira yüksek gerilim tahrik bataryası bu durumda aktiftir.
Duran elektrikli veya hibrit araca çarpıldığında hava yastıkları genellikle devreye
girmez; bu sebeple bağlı sistemlere entegre koruma önlemlerinin de devreye
girmesi mümkün olamayabilir. Elektrikli veya hibrit aracın durur konumunda
meydana gelen kazalar sonrası, aracın yüksek gerilim sistemlerinin manuel
olarak devre dışı bırakılması gerekmektedir. Ayrıca elektrikli veya plug-in hibrit
araçların şarj gereksinimleri için kullanılan şarj istasyonlarına bağlı iken (şarj
esnasında) bir çarpma ile gerçekleşen kaza durumunda ise şarj kablosunu,
şarj istasyonundan (mümkünse) veya araçtan çıkarılması uygun olacaktır.
Mutlaka şarj sisteminin enerjisini kesilmesi sağlanmalıdır. Şarj kablosu ve/veya
konektöründe herhangi bir görünür hasar belirtisi olup, olmadığını kontrol

Yıl 2 / Sayı 3 / Ocak 2023 201