Page 215 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Orhan Topal

değerlendirilebilir (Staatliche, 2017). Ayrıca Avrupa’da bazı ülkelerde ilgili
yasalar çerçevesinde, elektrikli araçlar için plakalarında “E” harf sembolünün
kullanılmasına dair de zorunlu olmayan yaklaşımların sunulduğu bilinmektedir.
Kaza mahallinde yapılacak müdahaleler öncesinde ilgili aracın hareket
edemeyecek şekilde sabitlenmesi gerekmektedir. Kaymaya karşı gerekli
tedbirler alınması sonrası, yangın mücadele çalışmaları başlatılmalıdır.
Ardından kimyasal sızıntısı ve elektriksel sistemlere dair kontroller yapılmalıdır.
Acil müdahale ekipleri için riskler ortadan kaldırıldıktan sonra kurtarma
çalışmalarına geçilmesi uygun olacaktır.
Sonrasında zaman kaybetmeksizin aracın tahrik sisteminin incelenmesi de
gerekir. Bataryasının deformasyonuna, elektrolit veya soğutucu gibi sıvıların
sızmasına, patlamaya ve duman oluşumuna da özellikle dikkat edilmelidir.
Bu kapsamda beyaz duman tespit edilmesi, hücrelerin içinde devam eden
elektrolit yangınının bir göstergesi olabileceği değerlendirilebilir (Luo vd.,
2018; DGUV, 2020).
Yapılacak ilk kontroller sonrasında aracın hareketiz kalacak şekilde
konumlandırılması esastır. Bu durum acil durum müdahalesinde bulunacak
ekiplerin ve/veya kazazedelerin, aracı yanlışlıkla hareket ettirmesi sonucu
muhtemel tehlikelerin önüne geçmesi için önemlidir. Elektrikli ve hibrit araçlarda
içten yanmalı motorlu araçlardan farklı olarak motor sesi bulunmamaktadır.
Bu durum kimi zaman araç çalışıyor olmasına rağmen, çalışmıyor olarak
algılanmasına neden olabilmektedir. Olası acil durum sırasında müdahale
edecek ekiplerin, elektrikli aracın muhtemel hareket yönleri olan ön ve arka
kısımdan uzak durmaları, aracın yan kısımlarından müdahale için yaklaşması
uygun görülmektedir.
Elektrikli ve hibrit araçları için acil durumlar için uygulanacak ilk müdahale
kapsamında, araç tamamen hareketsiz hale getirilmesi sonrası yüksek gerilim
sistemlerinin devre dışı bırakılması gerekmektedir. Bu kapsamda aşağıdaki
prosedürlerin uygulanması tavsiye edilmektedir.
• Gösterge panelindeki aracın sürüşe hazır olduğunu belirten uyarı
ışığı kontrol edilmelidir. Eğer aktif olduğu görülüyorsa, araç güç
düğmesinden/kontak anahtarından kapatılmalıdır.
• Aracın yardımcı bataryasının (akü) bağlantısının kesilmesi gerekmektedir,
bu anlamda 12 V / 24 V akünün negatif (-) ucundan kablonun yerinden
çıkarılması uygun olacaktır.
• Ayrıca yüksek gerilim tahrik bataryasının, sistemden izolasyonunu
sağlamak için ise sistemde yer alan Interlock hattının tespit edilerek,
bağlantısının kesilmesi ve MSD çıkarılması (varsa) çıkarılması
gerekmektedir. Böylelikle sistem koruma tedbirleri devreye girerek,
gerekli acil müdahaleye uygun koşullar sağlanmış olacaktır.

200 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi