Page 201 - Çevre, Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 1

Gamze Kazancı Altınok

değişikliğini ve iklim değişikliğine uyumu nasıl etkilediğini de açıklamaktadır.
Konular arasındaki ilişkinin küresel uygulama düzeyinde ortaya koyulabilmesi
için bu bölümde, iklim değişikliğine uyum ile ilgili politikalar kentsel büyüme
bağlamında açıklanmaktadır.
2016 yılında UN-Habitat tarafından “Ulusal Kentsel Politikada İklim
Değişikliğinin Ele Alınması Raporu” hazırlanmıştır. Bu raporda, kentleşmenin
zorluklarından ve içerdiği büyüme fırsatlarından bahsedilerek sahip olduğu ikilik
anlatılmaktadır. Ayrıca, enerji tüketiminin iklim değişikliği üzerinde olumsuz
etkileri olduğunun altı çizilmektedir. Kentlerin dünyadaki toplam enerjinin
%78’ini ve ihtiyaç duyulandan çok daha fazla araziyi tükettiği varsayılmaktadır.
Benzer şekilde yine BM-Habitat tarafından 2011 yılında hazırlanan bir başka
raporda kentlerde insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının %40-70 arasında
olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle iklim değişikliğine uyum politikalarının,
öncelikle enerji düzenlemeleri ile düşünülmesi gerekliliğinin altı çizilmektedir.
İklim değişikliğine uyum sağlamak için düşük karbonlu kalkınma ve kentsel
büyüme sunulmaktadır. Düşük karbonlu kalkınma, emisyonları ekonomik
büyümeden ayırmayı, yani sera gazı emisyonlarını azaltmayı amaçladığından,
iyi planlanmış kentleşme sürecinin yönetilebileceği tartışılmaktadır. Öte
yandan, ormanlar, tarım arazileri, benzersiz türlere sahip yeşil alanlar gibi
hassas alanların, biyolojik çeşitliliğin yüksek olduğu alanların ve sulak alanların
yerleşim yerlerinden ayrılması konusunda şehir plancılarına arazi kullanım
kararlarının düzenlenmesinde önemli bir rol verilmektedir. Ayrıca, sera
gazı emisyonlarını azaltmak için yerel planlar ve stratejilerin desteklenmesi
vurgulanmaktadır (UN-Habitat, 2016: 59).
2015 yılında UNDP tarafından geliştirilen ve Küresel Hedefler olarak da
bilinen bir diğer önemli doküman 17 maddeden oluşan “Sürdürülebilir
Kalkınma Hedefleri”dir. 2030 yılına kadar açlık ve yoksulluğun bitirilmesi,
eşitliğin sağlanması, sürdürülebilir şehirler ve toplulukların oluşturulması gibi
çeşitli hedefleri barındıran dokümanda iklim eylemi olarak ayrı bir madde
tanımlanmıştır (13. Madde). İklim değişikliğine uyumun temel taşları olarak
planlama sürecinin güçlendirilmesi, kentsel ve kırsal alanlarda ekonomik, sosyal,
çevresel ve mekânsal bağlantıların desteklenmesi ve uygulanabilir politikalar
geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amacın gerçekleştirilmesi için yönetim,
birey ve çevre arasındaki bütüncül yaklaşım içselleştirilmeli ve kentsel büyüme
yaklaşımı, herhangi bir kentsel yayılma olmaksızın kompakt kent, karbon nötr
kent gibi iklim uyumlu çözümlerle birlikte düşünülmelidir (UNDP, 2015).
EC tarafından 2018 yılında hazırlanan iklim değişikliğine uyum konusunda
“Avrupa Birliği Stratejisinin Değerlendirilmesi” adlı raporda; iklim değişikliği
etkileri kentsel çevre başlığı altında değerlendirilmektedir. Kentlerdeki
ekonomik faaliyetlerin çevresel açıdan sürdürülebilir bir nesne olarak
uyum sağlamaya katkı sağlama derecesine göre sınıflandırılması gerektiği

186 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi