Page 84 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma için
Türkiye’de Dirençli Şehirler

“Yaşanabilir Şehirler, Sürdürülebilir Çevre” başlığı altında konut, kentsel
dönüşüm ve ekonomik açıdan incelenmiştir. Plan’da “dar gelirliler başta olmak
üzere, herkesin yeterli, yaşanabilir, dayanıklı, güvenli, kapsayıcı, ekonomik
olarak karşılanabilir, sürdürülebilir, iklim değişikliğine dirençli, temel altyapı
hizmetlerine sahip konuta erişiminin sağlanması” amaçlarına değinilmiştir.
Afet yönetiminde ise afetlere dayanıklı ve güvenli yerleşim yerlerinin inşa
edilmesi, risklerin azaltılması için çalışmaların yapılması ve afetlere karşı
toplumsal bilincin artırılması sağlanarak afetler nedeniyle oluşabilecek can ve
mal kayıplarının mümkün olan en az seviyeye indirilmesi amaçlanmıştır (T.C.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2019: 175, 185).
Türkiye doğal afetlerin sıklıkla yaşandığı ve gelecekte de yaşanma
ihtimallerinin yüksek olduğu bir ülkedir. Bilinen en eski çağlardan beri
deprem, sel, yangın gibi sayısız afete maruz kalan Türkiye’de çok sayıda can
kaybı yaşanmış, yapılar hasar görmüştür. Afetlerin sonucunda oluşan yıkımda,
etkileri anlık ve uzun vadeli olan birçok etkiler ortaya çıkmıştır.
Küresel iklim değişikliğinin tüm dünyada doğal afetlerin sayısını ve şiddetini
artırdığı günümüzde, ülkemizde de tüm toplumu derinden sarsan doğal
afet felaketleri gerçekleşmiştir. Bu felaketler nedeniyle hayatını kaybeden,
yaralanan kişilerin oluşturduğu manevi etkilerinin yanı sıra ağır maddi hasarlar
da oluşmaktadır. Söz konusu afetlerden en güncel olanların ve toplumu en
derinden yaralayanların tarihsel olarak gerçekleşme sırasına göre seçildiği
bu çalışmada, afetlerin topluma ve devlete olan yansımaları incelenmiştir.
Başlangıçta, afetler medyada yer alma süresine göre seçilmiştir ve güncel
olanları tercih edilmiştir. Bu aşamada yapılan seçimin yanı sıra aynı zamanda,
ilgili Bakanlıklardan veri elde edilme süreci sonucunda verilerin daha sağlıklı
bulunabildiği afetler için de bir sıralama yapılarak örneklem oluşturulmuştur.

a. Elazığ Deprem Afeti-24 Ocak 2020

24 Ocak 2020 tarihinde merkez üssü Elazığ Sivrice olan 6.8 büyüklüğünde
bir deprem yaşanmıştır. Depremin derinliği yaklaşık 8 km belirlenirken,
Elazığ merkez ve Sivrice, Malatya Pütürge ve Doğanyol ile Diyarbakır’ın il ve
ilçelerinde etkileri şiddetli bir şekilde yaşanmıştır. Deprem neticesinde 41 kişi
maalesef hayatını kaybetmiş, 45 kişi de yaralı olarak kurtarılmıştır.
Bakanlık ve ilgili kurumlar tarafından yapılan incelemeler neticesinde, depremin
gerçekleştiği bölgede yapı kalitesinin oldukça düşük olduğu, yapı ruhsatı ve yapı
kullanma izin belgesi olmayan yapıların yoğun olduğu, izin belgelerinin olmasına
rağmen ruhsat ve eklerine aykırı sonradan imalat yapılan birçok yapının bulunduğu
belirlenmiştir. Ayrıca, ruhsatsız veya ruhsat eklerine aykırı, mühendislik hizmeti
alınmadan yapılan imalatların yapı güvenliğini tehlikeye düşüren sonuçlara sebep

Yıl 1 / Sayı 2 / Temmuz 2022 70