Page 82 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma için
Türkiye’de Dirençli Şehirler
3. Doğal Afetlerin Şehirlere Olan Etkileri

Dünya nüfusunda şehirlerde yaşayan insanların sayısı her geçen gün
artmaktadır. Kentsel alanların genişlemesi ile kırsal alanların küçülmesi, yeşil
alanların yok olmasına neden olmaktadır. Doğal iklim örtüsünün değişmesi
neticesinde iklim değişimleri yaşanmaktadır. Küresel anlamda yaygınlaşan
iklim değişikliğinin olumsuz etkileri günümüzde had safhaya ulaşmıştır. İklim
değişikliği sonucunda meydana gelen doğal afetler çok sayıda can ve mal
kaybına neden olmakta, aynı zamanda üretim, ulaşım, sağlık, ticaret, tarım,
hayvancılık gibi sektörleri de etkilemektedir. Doğal afetler dünya için giderek
artan ölçüde tehdit unsuru oluşturmaktadır. Tüm ülkelerde doğal afetler
sonucunda büyük ekonomik hasarlar da oluşmaktadır.
Küresel iklim değişikliği nedeniyle son yıllarda doğal afetlerin sayısı ve
şiddeti artmıştır. Bu durumun en bariz örneği tüm dünyada yağışların şiddetinin
artmasıdır. Bunun bir sonucu olarak şehirlerde yaşanan taşkın olayları sıklaşmış,
taşkınlar sonucunda şehirler büyük zararlar görmüştür. Gelecek yıllarda
yağışların sıklığı ve şiddetindeki artışların süreceği uzmanlar tarafından tahmin
edilmektedir. Taşkınlar haricinde şehirlerde kuraklık tehlikeleri de bulunmaktadır.
Kuraklık nedeniyle dünyada dört şehirden birinde su sıkıntısının olabileceği
de dillendirilmektedir. Gelecekte iklim değişikliğinin sürmesi durumunda su
sıkıntılarının da artarak devam edeceği beklenmektedir (McDonald, R.I. vd.,
2014: 97). Bu nedenle kentlerdeki iklim değişimlerinin etkilerinin belirlenmesi ve
uyum sağlama ile zarar azaltma çalışmalarının gerçekleştirilmesi gereklidir (Gago
vd., 2013: 751). İklim değişiklikleri nedeniyle gerçekleşen aşırı doğa olaylarının
artışı, kırsal alanlara göre şehirlerde daha çok etki göstermektedir. Bu nedenle
şehirler üzerinde iklim değişikliği bir tehdit unsuru oluşturmaktadır.
Şehirleşme ile aynı zamanda su kaynaklarına olan talep de artmıştır. Söz
konusu talepte gün geçtikçe artış sürmektedir. İklim değişimi ve göçlerin
hızlanması ile şehirlerdeki su talebi ile su arzının arasında farklar açılmaktadır.
Bu nedenle var olan su arzının verimli kullanılması zorunludur. Bu nedenle,
dirençli şehir planlamalarında su arzının verimli kullanılması adına çalışmaların
yapılması da oldukça önemlidir. Bu noktada şehirlerde atık suların ve yağmur
sularının toplanması, depolanması ve yeniden kullanılması ile su yönetiminin
akıllı teknolojiler kullanılarak çözümlenmesi gereklidir.
Şehirler açısından enerjinin de rolü oldukça önemlidir. Artan nüfus, tüketim
alışkanlıklarının değişmesi, barınma olanaklarının artması, enerjinin rolünü hem
artırmış hem de değiştirmiştir. Tarih boyunca önemli olan enerji son yıllarda
daha da önemli hale gelmiştir. Sanayi, ekonomi, ticaret ve bilişimde yaşanan
hızlı değişimler enerji ihtiyacını artırmıştır. Söz konusu enerji ihtiyacının fosil
kaynaklar kullanılması ile karşılanması sonucunda sera gazları açığa çıktığı
için, küresel çevre felaketleri yaşanmasına neden olmuştur. Fosil kaynakların

Yıl 1 / Sayı 2 / Temmuz 2022 68