Page 79 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Ayça Doğaner

olarak sıralanmaktadır. Bu kapsamda söz konusu hedeflerin gerçekleştirilme
sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı göstergeler bulunmaktadır. Bunlar;
• Gecekondu, gayri resmi yerleşim yerleri veya yetersiz konutlarda
yaşayan kent nüfusunun oranı,
• Cinsiyet, yaş ve engellilik durumuna göre, toplu taşıma araçlarına kolay
erişimi olan nüfusun oranı,
• Arazi tüketim oranının nüfus artış hızına oranı,
• Kentsel planlama ve kent yönetimine, sivil toplumun düzenli ve
demokratik katılımını temin eden şehirlerin oranı,
• Mirasın türüne (kültürel, doğal, karma ve Dünya Mirası olma durumu),
yönetim düzeyine (merkezi/yerel yönetim), harcama tipine (işletme/yatırım
harcamaları) ve özel fon tipine (bağışlar, özel ve kar amacı gütmeyen
sektör ve sponsorluk) göre tüm kültürel ve doğal mirasın korunması ve
muhafazası için kişi başına yapılan kamu ve özel harcama tutarı,
• 100.000 kişi başına afetlerden doğrudan etkilenen, kaybolan ve ölen
kişi sayısı,
• Afetlerden dolayı aksayan temel hizmetlerin sayısı ve altyapıya zarar
veren ekonomik kayıpların gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranı,
• Düzenli olarak toplanan ve uygun nihai işlem uygulanan kentsel katı
atıkların toplam kentsel katı atıklara (şehir bazında) oranı,
• Şehirlerdeki (nüfusa göre ağırlıklı) ince partikül maddelerin (örn. PM2,5
ve PM10) yıllık ortalama seviyeleri,
• Cinsiyet, yaş ve engellilik durumuna göre kamu kullanımına açık,
yapılaşmış alanların şehirlerdeki ortalama payı,
• Cinsiyet, yaş, engellilik durumu ve olay yerine göre, son 12 ay içinde
fiziksel ya da cinsel taciz mağduru kişilerin oranı,
• Kentsel ve bölgesel kalkınma planlarına nüfus projeksiyonları ve kaynak
ihtiyaçlarını entegre eden şehirlerde yaşayan nüfusun oranı,
• Sendai Afet Riski Azaltma Çerçevesi, 2015-2030 ile uyumlu olarak ulusal
afet riski azaltma stratejilerini kabul eden ve uygulayan ülkelerin sayısı,
• Ulusal afet riski azaltma stratejileri ile uyumlu yerel afet riski azaltma
stratejilerini kabul eden ve uygulayan yerel yönetimlerin oranı,
• En az gelişmiş ülkelere yapılan, yerel malzemeler kullanılarak
sürdürülebilir, dayanıklı ve kaynak etkin binaların inşası ve tadilatına
tahsis edilen finansal yardım oranı,
olarak sıralanmıştır (T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2022b).
Söz konusu göstergelerin takibinin düzenli ve etkin şekilde yapılması sürdürülebilir
kalkınma amaçlarının gerçekleştirilmesi konusunda oldukça önemlidir.

65 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi