Page 251 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Zerrin Toprak Karaman - Özlem Çakır - Meriç Aziz Berge

fırtına nedeniyle 3 kişi yaralanmış ve birçok bölgede ulaşım durmuştur. Şiddetli
fırtına dolayısıyla ülkenin birçok bölgesi elektriksiz kalırken (en az 50 bin ev)
İngiltere’de de bu rakam 20 bin olarak düşünülmektedir (EURONEWS, 2020).
Amerika’dan da benzer örnekler vermek mümkündür.
Vaka örneklerinden de anlaşıldığı gibi, fırtına neredeyse bütün Avrupa
Kıtasını etkilemiştir. Akabinde, Birleşik Krallığı “Dennis” fırtınası vurmuştur
(ALJAZEERA, 2020). Arwen fırtınası (1-2 Aralık 2021) nedeniyle de İngiltere'nin
kuzeyinde elektriksiz kalan binlerce kişi "umutsuzluk içinde" hükümeti
eleştirmiştir. National Trust'a göre, yeri doldurulamaz şekilde fırtına nedeniyle
binlerce ağaç da kökünden sökülmüş ve yaban hayatını onarmanın en az 3
milyon sterline mal olacağı tahmin edilmiştir. Aşırı hava olayları daha yaygın hale
geldikçe büyük elektrik kesintilerinin tekrar eden bir sorun haline gelebileceği
konusu kamuoyunda öne çıkmıştır (INEWS, 2021). Şimdiye kadarkilerin en
şiddetlisi olan Eunice Fırtınası, 14 Şubat 2022 ve 18 Şubat 2022 tarihlerinde
saatte 196.33 km (122 mil) hızla eserek İngiltere, Hollanda, Belçika Fransa
gibi ülkelerde çok sayıda kişinin yaralanması ve ölümlerine yol açarken, uçak
seferleri de iptal edilmiştir (https://www.youtube.com/watch?v=PlrAc8yMqJU).
Fırtına sayılarının artması bağlamında, artık fırtına ismi yarışması yapılmaya
başlanmıştır (Express News, 2022).
Afetler birbirleriyle etkileşime girerek, etki alanını yaygınlaştırarak,
güçlenmekte ve kamu hizmetlerini olumsuz etkilemektedir. Kayıplar ve ortaya
çıkan zararlar itibariyle ülkenin gelişmiş ve az gelişmiş olması, iyileştirme
aşamasında ancak önem kazanmaktadır. Afetlerin bütün kıtaları ve üzerindeki
medeniyetleri farklı tiplerde olumsuz etkilemesi bağlamında nihai tahlilde,
yakın gelecek senaryosunda iklim göçleri gibi büyük nüfus hareketliliğinin
ortaya çıkarak çok yönlü sorunlara yol açacağı endişesi uluslararası kamuoyunun
gündemine girmiştir. Ayrıca afetlerin giderek artmasının, ülkelerin birbirlerine
yönelik olarak ekonomik-politik çıkar ilişkilerini daha da tehditkâr hale getirerek
artan oranda, olumsuz etkileyeceğini öngörmek gerekmektedir.

4. Şiddetli Rüzgârlar ve Fırtınalar

Dünyada gözlenen şiddetli rüzgârlar sonucu oluşan ve rüzgâr hızına
göre tanımlanmış doğal afetler fırtına, hortum, siklon (yerel isimleri kasırga,
harakeyn, orkun tayfun) ve tornadodur. Ani gelişen ve meteorolojik/atmosferik
karakterli doğal afetler sınıfında değerlendirilen bu afetlerden ülkemizde
genellikle fırtınalar ile karşılaşılmaktadır. Mevsime bağlı olarak bu şiddetli
rüzgârlar toz/kum/kar fırtınaları olarak da görülmektedir. Günümüzün en büyük
tehditlerinden biri olarak görülen iklim değişikliği sonucu Türkiye’de özellikle
güney sahillerimizde son on yılda ekstrem iklim olaylarından hortumların

237 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi