Page 250 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Şiddetli Rüzgârlar, Fırtınalar İklim Değişikliğinin Neresinde?

beklentinin oldukça gerisinde gerçekleşmişse de deniz yükselmiş kıyılarda
su baskınları ortaya çıkmış ve örneğin İzmir’de, Alsancak iskelesini olumsuz
etkilemiş ve işlevselliğini durdurmuştur. Kamu hizmetleri aksamıştır. Başka bir
ifade ile İzmir halkı fırtınanın etkilerini bir afete dönüşmese de az çok yaşamıştır.
İklimsel değişmelere yönelik kamuoyu bilgilendirmeleri yanında, idare de risk
yönetimi sürecinde halkı ikna yönüyle zorlanmaktadır.
Fırtına ile ilgili erken uyarı çalışmaları kapsamında 2018 yılında kamuoyunun
ilgisini çeken bir ilk yaşanmıştır. Dalga seyrederken yaşanan ölümlü vakalardan,
bireylerin düşünsel olarak yeterince hazır olmadığı da ortaya çıkmıştır. Fırtına ve
beraberinde hortum gibi meteorolojik olgular Karadeniz, Ege ve Akdeniz’de
sıkça görülerek bölgenin rutini haline gelmiştir. 24 Ocak 2019 tarihinde
Akdeniz'de çıkan fırtınada 4 ev yıkılmış (Antalya), binaların çatılarında hasar
oluşmuş, araçlar denize uçmuş ve birçoğu sular altında kalmıştır. Çevresinde
uçuşan cisimlerin kafasına çarptığı 13 yaşında bir çocuğun ölmesi vb. vakalar acı
veren ancak rutin haberlere dönüşmektedir. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip
Erdoğan’ın 100 milyon TL. zarar bilgilendirmesi (internet haberleri: 27.01.2019)
kamuoyu ile paylaşılmıştır. Bu gibi maddi boyutlar, hemen her afet olgusunda
gündeme gelmektedir. Bir afet haberini daha yeni yeni değerlendirirken,
hemen akabinde yine aynı tipte, 30 Ocak 2019 tarihinde Mersin’de kayıp ve
zararlara neden olan hortum haberleri gündemde yerini korumuştur.
Afetlerin ortaya çıkardığı zarar ve kayıpların mali yönetiminin planlanması kadar;
kamu yönetiminin güvenliği sağlama sorumluluğu ile halkın gerekli talimatlara
uyması gibi konular bütünü önemli hale gelmiştir. Ayrıca ilgi grupları içinde
yer alan çocuk, yaşlı ve özellikle işitme ve bedensel engelli gruplar rüzgâr vb.
olgulardan daha fazla etkilenmekte ve zamanında kaçamamaktadır. Bu nedenle
meteorolojik olaylarda, teknolojik destekli, erken uyarı önem taşımaktadır.
Fırtınalı havalarda kır veya kentte, vasıtayla ya da yaya, dışarı çıkılmaması gibi
meteorolojik uyarıyı dikkate alan davranışlar çok önem taşımaktadır. Başka bir
ifadeyle afet tipine göre davranış refleksleri geliştirilmesi risk ve kriz planlamasına
ilişkin süreçlere ilişkin konuların yönetiminin ne kadar önemli olduğu anlaşılmıştır.
Sınır ötesi can, mal zarar ve kayıp olayları da her gün haberlere konu
olmaktadır. Türkiye’nin Batı sınırlarındaki Avrupa ülkeleri de fırtına olgusundan
şiddetle etkilenmektedir. 10.02.2020 tarihinde Avrupa ülkelerinde yaşanan
Ciara veya Sabina kasırgası nedeniyle, hayat felç olurken en az 6 kişi ölmüş
ve onlarca kişi de yaralanmıştır. İngiltere’de 2 ve Slovenya’da 1 kişi araçlarına
düşen ağaç nedeniyle yaşanan kazalarda hayatını kaybetmiştir. Polonya'da
fırtına ve kötü hava koşulları nedeniyle yine 2 kişi ölmüş, yaklaşık 55 bin ev
elektriksiz kalmıştır. Haberlerde kötü hava koşulları nedeniyle birçok binanın
zarar gördüğü ve ulaşımda aksamalar yaşandığı bilgisi yer almaktadır. Söz
konusu kasırga birçok Avrupa ülkesini etkilemiştir. İsveç'te ise botları batan
bir kişi boğulmuş, bir kişi de kaybolmuştur. Almanya sınır bölgesinde şiddetli

Yıl 1 / Sayı 2 / Temmuz 2022 236