Page 23 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

Elif Özlem Aydın

sektöründe kullanmaktadır. Hava kirliğinin %24’ü yapılarla ilgili faaliyetlerden
kaynaklanmaktadır (Eryıldız, 2003). Günümüzde artan yapılaşma hızının çevre
sorunlarının ortaya çıkışında oldukça payı ve sorumluluğu vardır. Çünkü yapılar,
üretimleri ve kullanımları sırasında çevre üzerinde bir takım olumsuz etkilerde
bulunurlar. Bu konuda, bilgi üretimi, kullanım ve bakım modelleri gibi çevreyi
koruyan çözümler üretmek, çevre sorumlu inşaat faaliyetlerinin temel hedefi
olmalıdır. Bu yaklaşımla, yapılaşma sürecinde çözüm üretme çabaları sonucu
bir çok kriter ortaya çıkmıştır.
Literatürde; Sürdürülebilir Yapılaşma Kriterleri, Ekolojik Yapılaşma Kriterleri,
Yeşil Tasarım Kriterleri, Çevreyle Uyumlu Tasarım Kriterleri gibi isimlerle anılan
bu kriterlerin amacı, çevre tahribatına neden olmayan, çevre sorunlarına duyarlı
ve ekolojik dengeyi bozmayan, aynı zamanda iç ortamda insan sağlığını gözeten
ve onun konforu için gereken koşulları sağlayan, bunları gerçekleştirirken de
enerjiyi etkin şekilde kullanan tasarımları gerçekleştirmektir (Esin, Coşgun ve
Aydın, 2007).
Yapılar yaşam döngüleri boyunca çevresel değerler üzerinde olumsuz
etkide bulunmaktadırlar. Yapı yaşam döngüsü süreci: Yapı malzemesi üretimi,
yapı malzemesi taşınması, yapım aşaması, kullanım aşaması ve yıkım
aşamalarından oluşmaktadır (Şekil 2). Bütün aşamalarda belli seviyelerde
hammadde ve enerji kullanılması ve atık üretilmesi nedeniyle çevresel etkiler
ortaya çıkmakta, sonuçta enerji ve hammadde kaynakları azalmakta ve kirlilikler
oluşmaktadır (Esin, Coşgun ve Aydın, 2007).

Şekil 2: Yapı Yaşam Döngüsü Diyagramı, (Esin vd., 2007).

9 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi