Page 117 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Cenk Alhan-Mert Hacıemiroğlu

vd. (2021), Türkiye’de yüksek sönümlü kauçuk izolatörlerin konut türü yapılarda
kullanımını nümerik ve deneysel olarak incelemişlerdir. Sürtünmeli izolatörlerin
kullanıldığı sismik izolasyon sistemlerinin tarihi gelişimi Zhang ve Ali (2021)
tarafından sunulmuştur. Farajian vd. (2022) sismik izolasyonlu sıvı depolama
tanklarının yakın-fay depremlerine karşı kırılganlığını incelemişlerdir. Öncü-
Davas vd. (2022), doğrusal olmayan sismik izolasyon sistemlerine sahip binaların
optimizasyonuna üstyapı esnekliğinin etkisini değerlendirmişlerdir. Micozzi vd.
(2022) yüksek sönümlü kauçuk izolatörlere sahip yapısal sistemlerin tasarımında
izolasyon periyodu, üstyapı dayanım fazlalığı, vb tasarım kararlarının sismik
izolasyon sistemlerinin deprem güvenilirliğini nasıl etkilediğini göstermişlerdir.

2. Sismik İzolasyon Uygulamaları
Sismik izolasyonlu binaların en çok bulunduğu ülke Japonya iken, bunu
Çin, Rusya ve İtalya izlemekte olup dünyadaki sismik izolasyonlu yapılar, büyük
depremlere maruz kalanları dahil, iyi deprem performansı sergilemişlerdir
(Martelli vd., 2014). Sismik izolasyonun en çok uygulama bulduğu yapılar ise
hastane binalarıdır. T.C. Sağlık Bakanlığı’nın 2013’te yayınlanan ve 2018’de
güncellenen genelgesi doğrultusunda Türkiye’de deprem bölgelerinde
bulunan belirli yatak kapasitesine sahip hastanelerin sismik izolasyonlu olarak
tasarlanması ve inşa edilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda son 10 yılda
Türkiye’de çok sayıda sismik izolasyonlu hastane binası inşa edilmiş olup
dünyanın en büyük sismik izolasyonlu 10 binası içerisinde Türkiye’den Adana
Şehir Hastanesi (Şekil 2), Isparta Şehir Hastanesi ve İstanbul Çam ve Sakura
Şehir Hastanesi de (Şekil 3) yer almaktadır (ENR, 2023). Adana Şehir Hastanesi
Ülker Mühendislik tarafından tasarlanmış olup 1512 adet sismik izolatöre
sahiptir (Şekil 2). Isparta Şehir Hastanesi 903 adet sürtünmeli izolatöre sahip
olup yapısal tasarımı Probi İnşaat tarafından gerçekleştirilmiştir. Dünyanın
en büyük sismik izolasyonlu hastane binası ise, 2020 yılında inşa edilen ve
Başakşehir, İstanbul’da bulunan Çam ve Sakura Şehir Hastanesi (Şekil 3) olup
toplam 2068 adet izolatör kullanılmıştır (Arup, 2023). İstanbul Üniversitesi
Hasdal Yerleşkesi’nde bulunan 7 adet toplam 1768 yatak kapasiteli hastane
binası Sigma Mühendislik tarafından sürtünmeli sarkaç (eğri yüzeyli) sismik
izolatörler kullanılarak olarak projelendirilmiştir. İnşaatı halen devam etmekte
olan projeye ait fotoğraflar Şekil 4’te sunulmuştur.

102 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi