Page 89 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Mehmet Emin Birpınar, Ülkü Yetiş vd.

• Etiket kriterleri oluşturulurken, uluslararası AB-Eco Label, Almanya-
Blue Angel, Nordik Ülkeler-Nordic Swan Eko-etiketi gibi uygulamalarda
söz konusu kriterlerle ve kriterler için belirlenmiş olan eşik değerlerle
karşılaştırmalar yapılması,
• Bu çerçevede oluşturulan taslak kriterlerin sektör ile paylaşılması ve
görüş önerilerinin alınması,
• Bu görüş ve öneriler değerlendirilerek taslak kriterlerin oluşturulması.
Süreci özetleyen Şekil 1’de görüldüğü gibi, ilk aşama, hedef ürün/hizmet
grubu için aday kriterlerin geliştirilmesidir. Bu amaçla detaylı bir anket çalışması
yapılarak hedef ürün ya da hizmete yönelik veri toplama amaçlı anket çalışması
yapılmakta ve hedef ürün/hizmet grubu için diğer ülkelerde belirlenen
kriterler derlenmektedir. Bu sırada, Avrupa Eko-etiket sistemi öncelikli olarak
incelenmekte ve diğer eko-etiket kriterleri ile farklılıklar ve benzerlikler ayrıntılı
olarak değerlendirilmektedir. Avrupa Ecolabel, Nordic Swan ve Blue Angel
sistemleri, Bakanlık tarafından yayınlanan kriterlerin geliştirilmesi sırasında en
çok başvurulan sistemlerdir.

Bilgi Teknik
Toplanması YDD Değerlendir
• Anketler Toplanan çalışmaları ve Alternatif me
Aday bilginin en önemli senaryolar Komisyonu
Kriter Seti • Saha biraraya yaşam döngüsü için YDA tarafından ilk
Ziyaretleri getirilmesi aşamasının çalışmaları taslak
belirlenmesi kriterlerin
belirlenmesi
Şekil 1. Kriter Geliştirme Süreci

Kriter geliştirmedeki ikinci aşama, ilgili paydaşlardan ürün/hizmet bilgilerinin
toplanmasıdır. Örnek olarak cam ürünleri kriterlerinin geliştirilmesinde cam
sektöründe faaliyet gösteren 225 firmaya ulaşılmış ve 11 firmadan ürün
kategorileri ve ürün kompozisyonları ile ilgili detaylı bilgi toplanmış ve
konsolide edilmiştir. Anketler aracılığıyla toplanan bilgiler, yalnızca ortalama
ürün bileşimi hakkında bilgi üretmek için değil, aynı zamanda YDD analizlerinde
kullanılacak envanter verilerini oluşturmak için de kullanılmaktadır. Ürünler/
hizmetler hakkında bilgi toplamanın temel amacı, Türkiye pazarındaki ürünler
hakkında temsili bilgi toplamaktır.
Tipik ürün bileşimi hakkında toplanan bilgiler değerlendirilerek bir sonraki
adımda YDD analizleri yapılmaktadır. Hedef ürün/hizmet grubunun çevresel
etkilerini değerlendirmek ve daha da önemlisi yaşam döngüsü aşamalarını ve genel
yaşam döngüsü etkilerine daha fazla katkıda bulunanları belirlemek için beşikten
mezara YDD analizi yapılmaktadır. YDD çalışmalarında ağırlıklı olarak pilot tesis
ve anket çalışmaları aracılığıyla toplanan veriler kullanılmakta; gerektiğinde eksik
veya tutarsız veriler için literatür verileri de değerlendirilmektedir. YDD sonuçları

74 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi