Page 90 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3
P. 90
Sürdürülebilir Üretim ve Tüketimde Eko-Etiketlerin Önemi:
Türkiye Çevre Etiket Sistemi
ile son şekli verilen kriterler, Teknik Değerlendirme Komitesi değerlendirmesi
sonrası “taslak kriterler” olarak ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının, sektör
temsilcilerinin, sivil toplum kuruluşlarının ve diğer paydaşların görüşlerine
açılmaktadır. Paydaş görüşleri sonrası oluşan nihai taslak kriterler Çevre Etiketi
Kurulu’na sunulmaktadır. Nihai taslak kriterler Çevre Etiketi Kurulu tarafından
onaylanırsa, kriterler yayımlanmak üzere Bakanlığa sunulmakta ve Bakanlık
tarafından uygun bulunması durumunda Bakanlık tarafından yayımlanmaktadır.
Ürün veya hizmet grupları için Çevre Etiketi kriterleri oluşturulurken, ana
unsurlar olarak;
• Ürün ve hizmetlerin çevresel performansının dikkate alınması,
• Ürün ve hizmetlerin tüm yaşam döngüsünün dikkate alınması
• İklim değişikliğine ve biyolojik çeşitlilik üzerinde olumsuz etki yapan enerji
tüketiminin azaltılması ve yenilenebilir enerji kullanımının teşvik edilmesi,
• Atık oluşumu ve emisyonların azaltılması,
• Mümkün olan durumlarda, zararlı maddelerin daha güvenli maddeler
ve/veya yöntemler ile değiştirilmesi,
• Ürün veya hizmetlerin kullanım ömrünün uzatılması ve yeniden
kullanılabilirliğinin sağlanması yoluyla çevresel etkilerinin en aza
indirilmesi,
• Ürün veya hizmetlerin çeşitli yaşam döngüsü aşamalarında, sağlık ve
güvenlik yönleri ile birlikte çevresel yarar ve zararları arasındaki net
dengenin sağlanması,
• Çevre etiketi taşıyan ürün veya hizmetlerin planlanan kullanıma uygun
olmasını sağlayacak gerekliliklerin karşılanması, hayvanlar üzerinde
yapılan deneylerin mümkün olduğunca azaltılması
gerekmektedir. Ayrıca, kriter geliştirilmesi aşamasında 2/12/2011 tarihli ve
28130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ürünlerin Enerji ve Diğer Kaynak
Tüketimlerinin Etiketleme ve Standart Ürün Bilgileri Yoluyla Gösterilmesi
Hakkında Yönetmelik hükümleri başta olmak üzere ilgili diğer mevzuat ve
standartlara uyum sağlanması dikkate alınmaktadır. Çevre Etiketi Sisteminde
şeffaflık önemli bir özellik olarak öne çıkmaktadır. Kriterlerin geliştirilmesi
ve revize edilmesi sırasında ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının, sektör
temsilcilerinin, sivil toplum kuruluşlarının ve diğer paydaşların görüşleri
alınmakta ve tüm süreçte şeffaflık hedeflenmektedir. Tüm bu uygulamalar, AB
Eko-etiket, Almanya Mavi Melek vb iyi örneklerle paralellik teşkil etmekte ve
GEN üyeliği gerekliliklerini karşılamaktadır.
Ürün veya hizmet grubu kriterlerinin geliştirilmesi ve uygulanmasında,
ürün veya hizmetin çevresel performansının iyileştirilmesi ile mali ve idari yük
arasında bir denge sağlanmaya çalışılmaktadır. Küçük ve orta ölçekli işletmelere
Yıl 2 / Sayı 3 / Ocak 2023 75