Page 68 - Çevre Şehir İklim - Sayı 2

İklim Dostu Şehircilik Bağlamında Suya Duyarlılık

Kore’nin başkenti Seul’deki Chengyecheon deresi rehabilitasyon projesidir.
Varlığı 620 yıl öncesine giden Chosun hanedanlığı döneminde Han nehrine
doğu-batı istikametinde akarak bağlanan Cheongyechon deresi 1700’lü
yıllarla beraber kanalizasyon sorunları ile baş etme durumunda kalan, sürekli
taşan, halk sağlığı açısından sorunlu, habitat değeri bulunmayan bir koridora
dönüşmüştür. 1950’li yılların başında Kore savaşı bittikten sonra çevre kalitesi
çok kötü olan derenin 1960 yılında üstü kapatılarak cadde geçirilmiş, ülkenin
ekonomik kalkınması için yapılmış bir dizi şehircilik ve ulaşım hareketi ile 6 şeritli
bir karayolu haline gelen Cheongyecheon, 1971 yılında 6 şeritli yükseltilmiş bir
otoban ile buluşturularak şehir merkezinden geçen, oldukça yüksek kapasiteli
bir ulaşım arterine dönüştürülmüştür. Bu durum Kore’nin endüstrileşme ve
ekonomik büyümesinin göstergesi olarak sunulmuştur. Bununla birlikte üst
geçitlerin, köprülerin, yükseltilmiş otobanların ortak kaderi olan suç mahalline
dönüşmesi ile yasadışı faaliyetler çoğalarak güvenlik sorunu ve ayrıca hava, ses
ve görüntü kirliliği ile şehir baş etmek durumunda kalmıştır.
2000’li yıllara kadar sürekli kalkınan ve yoğunlaşan Seoul kent merkezinin
ortasından geçen bu ulaşım arterinin dönemin sağ duyulu ve vizyoner politikaları
sayesinde kaldırılması ve Cheongyecheon deresinin kentin ihtiyacı olan
ekosistem hizmetlerini sunacak bir dere koridoru olarak yeniden kazandırılması
projesi başlatılmıştır. Projenin tasarım süreci 2001-2003 yılları arasında
tamamlanmıştır. Temmuz 2003’te başlayan yıkım sürecinin hemen ardından bir
yıl dokuz ay içerisinde inşaat süreci tamamlanmıştır. Cheonggyecheon projesi
araç eksenli kentsel tasarımın odağının tekrar insanlar üzerine çevrilmesi için bir
fırsat sunmuştur. Gri ve kimliksiz kent anlayışının yeşil ve ikonik kent anlayışına
evrilmesi Güney Kore’nin yeşil altyapı anlamında son derece görünür olmasını
ve Seoul’ün 21. yüzyılın modern ve sürdürülebilir şehirleri arasına girmesini
sağlamıştır. Cheongyecheon, kentsel tasarım ekseninde değerlendirildiğinde,
uzun vadeli ekolojik bir yatırım olarak incelenebilir. Biyolojik çeşitliliğini büyük
bir oranda artırırken, kentin ısı adası etkisinde önemli bir iyileşme sağlamıştır.
Balıklar, kuşlar, böcekler ve diğer canlılar için yaşam alanı oluşturmuştur.
Ekolojik konfor anlamında kentin diğer kısımlarından oldukça farklı bir iklime
sahiptir. İzlenen ekolojik yaklaşım mikroklima anlamında önemli bir farklılık
meydana getirmiştir. Kanal soğutma işlevi görerek yakın çevresinde hissedilen
sıcaklığı azaltmaktadır (Şekil 6). Geçirgen yapısı ile daha sıcak bir kent ortamı
oluşturmaktadır.

Yıl 1 / Sayı 2 / Temmuz 2022 54