Page 99 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Mustafa Sert - Abdullah Emin Akay - Ayhan Ateşoğlu

3. Yapılan Çalışmalar ve Operasyonel Metodolojiler

Erozyon riskinin yüksek olduğu alanları ortaya koymak ve barajların
bulunduğu havzalarda erozyona karşı tedbir almak maksadıyla Yüksel vd.
(2008) “Using the Remote Sensing and GIS Technology for Erosion Risk
Mapping of Kartalkaya Dam Watershed in Kahramanmaras, Turkey” adlı
çalışmalarında toprak erozyon miktarını etkileyen faktörler (toprak, bitki
örtüsü, topografya, iklim) dikkate alarak erozyon risk haritasını hazırlamıştır.
Çalışmalarında, erozyon riski haritaları üretmek için CORINE (Çevresel Bilginin
Koordinasyonu) modeli, arazi örtü sınıflandırmalarında da ASTER uydu
görüntülerini kullanmışlardır. CORINE modelinde erozyon durumunu ortaya
koymak için gerekli veri tabanı parametreleri olan eğim, bitki örtüsü/arazi
kullanım kabiliyeti ve erozivite kullanılmıştır. Çalışma neticesinde CORINE
modeli, CBS ve uzaktan algılama teknolojilerinin kullanımı düşük maliyetle
ve kısa sürede erozyonun değerlendirilmesinde etkili ve doğru sonuçlar elde
edildiği ortaya koyulmuştur.
Yıldız vd. (2012) “Türkiye Bitki Örtüsünün NDVI Verileri ile Zamansal ve
Mekânsal Analizi” başlıklı çalışmada, ülkemizin vejetasyon yoğunluğunu,
vejetasyon başlangıç ve maksimum yoğunluğa ulaştığı tarih gibi zamansal
değişimi analiz etmiştir. Çalışmalarında 1km çözünürlükteki SPOT uydusu ile
bitki örtüsü değişiminin izlenmesi maksadıyla yaygın olarak kullanılan Normalize
Edilmiş Fark Bitki Örtüsü İndeksi (Normalized Difference Vegetation Index)
(NDVI) indisi kullanılmıştır. Normalize Edilmiş Fark Bitki Örtüsü İndeksi, uydu
görüntülerinin multi-spektral algılayıcılarla elde edilen bantları aracılığıyla
hesaplanmaktadır. Veriler VAST yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir.
NDVIi = (NIR−Red) / (NIR+Red) (1)
Burada, NIR dalga boyu 0,68 - 0,78 μm olan ve bitki örtüsü tarafından
yansıtılan yakın kızılötesi ışığı temsil ederken Red dalga boyu 0,61 - 0,68 μm
olan bitki örtüsü tarafından emilen kırmızı ışığı temsil etmektedir (Tucker,
1979). Çalışma sonuçları, NDVI indisinin vejetasyon örtüsü durumunun etkin
şekilde ortaya konulabileceğini göstermektedir.
Dindaroğlu ve Canbolat (2014) tarafından gerçekleştirilen "Kuzgun Baraj
Gölü Havzasında CORINE Yöntemi ile Arazi Kullanım Sınıflarının Tespiti ve
Erozyon Riskinin Değerlendirilmesi" adlı çalışma, arazi kullanımının erozyon
üzerindeki etkilerini incelemektedir. Çalışmada Landsat 7 ETM uydu görüntüleri
ile vejetasyon sınıflarını ortaya koymak için CORINE yöntemi kullanılmıştır.
ERDAS Imagine yazılımıyla arazi kullanım sınıfları tespit edilmiştir. Arazi
kullanım planlarının sürdürülebilirliği sağlama konusundaki önemi, ormanlık
alanların erozyon riskini en aza indirme kapasitesi ile ilişkilendirilmiştir. Arazi
kullanımlarının yanlış yönlendirilmesinin doğal kaynaklar üzerindeki olumsuz
etkilerini artırdığı belirtilirken, bitki örtüsünün erozyonu engellemedeki

98 Çevre, Şehir ve Çölleşme ve Erozyon