Page 178 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Özel Sayı

Türkiye’de Potansiyel Çığ Başlama Bölgelerinin Tespiti, Çığ Mobil Uygulaması ve Çığ
Tehlike Haritalarının Hazırlanması Süreçleri: Palandöken Kayak Merkezi Örneği

2.1. Çalışma Alanı
Çalışma alanı olarak Erzurum ilinde yer alan Palandöken Kayak Merkezi
seçilmiştir. Seçilen alan yaklaşık 150 km² büyüklüğündedir (Şekil 3). Palandöken
Dağı, Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Erzurum ilinin güneyinde yer almakta olup
3.188 m yüksekliğe sahiptir (Koşan ve Türkmendağ, 2018). Bu bölgede
bulunan ve adını Palandöken Dağı’ndan alan kayak merkezi, 25.788 m
uzunluğunda Türkiye’nin en uzun pistlerine ve kayak sezonuna sahip olmasıyla
öne çıkmaktadır (DPT, 2000).

Şekil 3. Yer bulduru haritası. Şekil 4. Erzurum ili Palandöken Kayak Merkezi çığ vakaları haritası
Çalışma alanı olarak seçilen Palandöken Kayak Merkezi’nde alpin yumak otları, (EJDER3200, 2024).
kekik, yavşan, geven ve yabani yonca gibi bitki türleri bulunmaktadır (Günal, Şekil 4 ve Tablo 1, Erzurum ili Palandöken Kayak Merkezi’nde farklı yıllarda
2013). İklimsel özellikleri bakımından karasal iklim koşulları görülmektedir. Kışlar meydana gelen çığ vakalarının konumlarını ve sonuçlarını göstermektedir.
uzun ve sert, yazlar ise kısa ve sıcak geçmektedir. Palandöken Dağı, yılın yaklaşık Harita üzerinde, meydana gelen çığ olaylarının konumları ‹V1›den ‹V12›ye
150 günü karla kaplıdır (Zeydan ve Sevim, 2008). Meteoroloji Genel Müdürlüğü kadar numaralandırılmış şekilde işaretlenmiştir. Aynı numaralar, Tablo 1’de de
(MGM) Erzurum Merkez İstasyonu’nun uzun yıllar ortalamasına göre; ortalama yer almakta olup, her bir çığ vakasına ait yıl, yaralı ve ölü sayısı detaylandırılmıştır.
sıcaklık 5,8 °C, en yüksek sıcaklık 36,5 °C, en düşük sıcaklık -37,2 °C ve en
yüksek kar kalınlığı 110 cm olarak ölçülmüştür. 1996-2020 yılları arasında kaydedilen çığ olaylarına dair veriler, önemli can
kayıpları ve yaralanmalarla sonuçlanan vakaların varlığını ortaya koymaktadır.
2.2. Bölgenin Çığ Tarihçesi 1996 yılında yaşanan çığ olayında altı kişinin hayatını kaybetmesi, bu dönemde
bölgedeki çığ riskinin ciddiyetini vurgulayan en belirgin olaylardan biri olmuştur.
Erzurum ili Palandöken Kayak Merkezi’nde meydana gelen çığ olayları, Benzer şekilde, 2005 yılında iki farklı çığ vakasında toplam iki ölüm gerçekleşmiş;
farklı yıllarda çeşitli can kayıplarına ve yaralanmalara neden olmuştur (Şekil 4).
takip eden 2006 yılında ise bir kişi çığ nedeniyle hayatını kaybetmiştir (Tablo 1).

177
Özel Sayı / 2024