Page 364 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

OVALARDAN DAĞLARA DOĞRU YERLEŞİM

MODELİ KARBONDİOKSİT TOKSİSİTESİNİ
ÖNLEYEBİLİR

Fatih KARA

ÖZ
Karbondioksitin (CO ) molekül ağırlığı havayı oluşturan temel moleküllerin
2
ağırlığından daha fazla olduğu için, CO aşağı doğru çökerek zeminde
2
birikme eğilimi gösterir. Şehirlerde, özellikle fosil yakıtlardan açığa çıkan
büyük miktarlardaki CO , şehrin üzerinde birikerek CO bakımından zengin
2 2
bir tabaka oluşturur (kentsel CO kafesi). Solunan havadaki yüksek CO
2
2
konsantrasyonları halk sağlığı açısından ciddi bir endişe kaynağıdır. Buna
karşılık CO bitki fotosentezi için gerekli bir molekül olup bitki büyümesini
2
destekleyici özellik gösterir. Ovaların tarım için, sağlam kayalık zeminlerin
yerleşim için kullanılması ilkesine dayanan ve Kahramanmaraş’ta meydana
gelen son depremlerin ardından gündeme gelen “ovalardan dağlara doğru
yerleşim modeli” depreme bağlı riskleri azaltmaya dönük bir projedir. Bununla
birlikte, söz konusu proje kentsel CO yükünün yamaçlardan ovalara doğru
2
ineceği dikkate alındığında, aynı zamanda insan sağlığı ve tarımsal verimlilik
açısından da faydalı sonuçlar doğurabilir. Bu makalede, yamaçlarda yaşayacak
insanlardan ovalarda yetişecek olan bitkilere doğru gerçekleşecek CO akışının
2
her iki taraf için de oldukça faydalı olabileceği görüşü bilimsel çalışmalar
ışığında temellendirilmeye ve detaylandırılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Karbondioksit, Toksisite, Ova, Dağ, Deprem, Yerleşim
Modeli

Yıl 2 / Sayı 4 / Temmuz 2023 349