Page 250 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 4

Ülkemizdeki Riskli Yapıların
Genel Özellikleri ve Deprem Performansı
Sonuçlar

Ülkemizde yapı stokunun geçmiş depremlerde sergilemiş olduğu performans
düşünüldüğünde özellikle 2000 öncesi BA yapı stokumuzun yüksek deprem
riskine sahip olduğu görülmüştür. 2000 öncesi yapılmış olan BA binalarımızın
yetersiz davranışına yol açan ana nedenler üç başlık altında toplanabilir; yapısal
yetersizlikler, yönetmelik eksiklikleri, yetersiz işçilik ve malzeme. Özellikle
yetersiz denetimin de bir sonucu olarak karşımıza çıkan zayıf malzeme, işçilik
ve detaylandırma nedeniyle inşa edilen yapı, projesine ve ilgili yönetmeliklere
uygun olmamaktadır. Bunun sonucunda ise yapı tasarımında öngörülen ve
beklenen davranışın aksine binalarımız kötü performans sergilemektedir.
Ülkemizdeki yapı stokunun yaklaşık yüzde 50’sini oluşturan bu yapıların tespit
edilerek güçlendirilmesi veya dönüştürülmesi ile riskin azaltılması gereklidir.
Sayısı oldukça fazla olan riskli yapıların tespit edilmesi için burada iki aşamalı
bir yaklaşık yöntem önerilmiştir. Hızlı, pratik ve ekonomik olan bu yaklaşımın
uygulanması ile yüksek riskli yapıların dönüştürülmesi veya güçlendirilmesi
mümkündür. Bu kapsamda, dönüştürülecek yapılar için cazip yerleşim
bölgeleri ve yeni teknoloji ile tasarlanacak olan ekonomik yapısal sistemler
geliştirilebilir. Güçlendirmenin de önünü açabilmek için ekonomik ve pratik
güçlendirme tekniklerinin uygulanması mümkündür. Özellikle bina sakinlerini
yapıdan çıkarmadan uygulanabilecek güçlendirme tekniklerinin (binaya dıştan
perde duvar eklemek ve kolonları karbon fiber ile sargılamak gibi), deprem
risklerinin azaltılmasında önemli rol oynayabileceği düşünülmektedir.

Kaynakça

ABYBHY (1998). Afet Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik,
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara, Turkiye.
ABYBHY (2007). Afet Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik,
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara, Turkiye.
Bayraktar, A., Altunisik, AC. Türker, T. Karadeniz, H. Erdogdu, S, Angin, Z. Özsahin,
TS. (2015). “Structural Performance Evaluation of 90 RC Buildings Collapsed
during the 2011 Van, Turkey”, Earthquakes, Journal of Performance of Constructed
Facilities, Sayı : 29(6): Yıl: 2015. 401-417.
Binici, B. Yakut, A. Canbay, E. Akpinar, U. Tuncay, K. Identifying buildings with high
collapse risk based on samos earthquake damage inventory in İzmir, (2022). Bulletin
of Earthquake Engineering , Sayı: 20, Yıl: 2022, 7853–7872

BOU (2023) Kahramanmaraş - Gaziantep Türkiye M7.7 Earthquake, 6 February
2023 (04:17 GMT+03:00) Strong Ground Motion and Building Damage Estimations

Yıl 2 / Sayı 4 / Temmuz 2023 235