Page 291 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3
P. 291

Zeynep Özdemir - Merve Özkaynak


               2.1 Kentsel Yeşil Alanlar
               Kentsel yeşil alanlar: Kentsel alanlarda, halkın rekreasyon gereksinimlerini
            sağlayan, arazi kullanımında işlevleri ve biçimlerine göre farklı ölçek ve nitelikte
            planlanan  ve  tasarlanan,  ayrıca  yapı  ve  nüfus  dağılımının  dengelenmesini
            sağlayan, bazı zamanlarda kentin gelişimini ve saçaklanmasını önlemek için
            bir sınır niteliğinde kullanılan, kente estetik bir değer de kazandıran, fiziksel
            çevre  kalitesini  artıran  özellikteki  donatılardır.    Ek  olarak  yeşil  alanların,
            kent  sakinlerinin  yaşadıkları  yere  ait  hissetme  duygusunu  artıran,  sosyal
            bütünleşmenin  sağlanmasında  rol  oynayan  sosyal  ağları  kuvvetlendiren
            birtakım toplumsal işlevleri de olduğu görülmektedir (Dunnet ve ark, 2002;
            Türkoğlu ve Kısar Koramaz, 2012:474).
               Açık ve yeşil alanlar fonksiyonel açıdan aktif ve pasif olarak sınıflandırılmıştır
            (Öztürk ve Özdemir 2013:112). Aktif yeşil alanlar eğlence dinlenme sağlık gibi
            amaçlarla düzenlenen ve halkın doğrudan kullanımına açık kamusal alanlardır
            parklar, çocuk bahçeleri ve oyun alanları, spor alanları vb. pasif yeşil alanlar
            ise halkın doğrudan kullanımından ziyade çevre sağlığı, koruma, estetik gibi
            amaçlarla  düzenlenen  kent  ormanı,  mesire  alanları,  botanik  ve  hayvanat
            bahçeleri,  rekreasyon  amacıyla  yararlanılabilen  koruluklar,  ağaçlandırma
            alanları, mezarlıklar vb. yeşil alanlar olarak tanımlanmaktadır (Aydemir ve ark,
            2004:285-286).
               2.2 Kentsel Yeşil Alanların Kademelenmesi ve Asgari Ölçüleri
               Kentsel  yeşil  alanların  kademelenmesi  ise  konut  çevresi  çocuk  oyun
            bahçeleri,  komşuluk  ünitesi  parkları  (çocuk  oyun  yerleri,  çocuk  bahçeleri,
            oyun  alanları,  parklar  ve  spor  alanları  pasif  yeşil  alanlar),  mahalle  parkları,
            semt  parkları,  kent  parkları,  bölge  parkları  ve  milli  parklar  olmak  üzere  7
            gruba ayrılmaktadır (Ersoy, 2015:155). Ayrıca yeşil alan sistemlerinin içerisinde
            incelenen yeşil kamalar, yeşil kuşaklar, yeşil şeritler, yeşil yollar, tarım alanları ve
            bahçeler, koruluk ve ormanlar, mezarlıklar, koruma alanları, yeşil altyapı olarak
            kentsel yeşil alanlar olarak yer almaktadır (Burat, 2017:239-246).
               Yeşil  alan  tipleri,  hizmet  ettikleri  nüfusa  etkili  hizmet  yarıçapı  ve  m /kişi
                                                                            2
            ve  ideal  büyüklükleri  ile  yerleşim  yeri  iklimsel  ve  fiziksel  özelliklerine  göre
            ülkeden  ülkeye  hatta  kentten  kente  değişiklik  göstermektedir  (Öztürk  ve
            Özdemir, 2013:111). MPYY’nin ek-2 tablosunda belirlenmiş olan farklı nüfus
            gruplarına göre sosyal ve teknik altyapı alanlarına ilişkin standartlar ve asgari
            alan büyüklüklerine bakıldığında kişi başına 10m ’lik aktif yeşil alan standardı
                                                       2
            kabul  edilmiştir  (MPYY,2014).  Bu  çalışmada  ise;  Ersoy’un  (2015)  “Kentsel
            Planlamada Standartlar” adlı kitabında Tümer (1976), Yıldızcı (1982), Bakan ve
            Konuk (1987), Türel (1988) ve Emir ve Onsekiz (2007)’den kentsel yeşil alanlara
            ilişkin standartlar kullanılmıştır (Tablo 1) (Ersoy, 2015:157).



            276 Çevre, Şehir ve İklim Dergisi
   286   287   288   289   290   291   292   293   294   295   296