Page 290 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

Kentsel Yeşil Alanları Sürdürülebilir Kentleşme Üzerinden Okumak:
Amasya Kenti Örneği

gerekmektedir (Dinç ve ark., 2020:58). Kentlerin sürdürülebilir olmasının
yanında kentlerdeki kişi başına düşen yeşil alan miktarının fazla olması, gelişmiş
toplum özelliklerinin bir parçası haline geldiği görülmektedir (Karataş ve Kılıç,
2017:61). Pek çok yönetmelik, tüzük ve kanunda kentsel yeşil alanlarla ilgili
maddeler yer almaktadır:
3194 sayılı İmar Kanunu’nun uygulanmasına dair olan Mekansal Planlar
Yapım Yönetmeliği (MPYY)’nde yeşil alanlar;
“Birey ve toplumun kültürel, sosyal ve rekreatif ihtiyaçlarının karşılanması
ve sağlıklı bir çevre ile yaşam kalitelerinin artırılmasına yönelik kamu veya özel
sektör tarafından yapılan ………açık ve kapalı spor tesisleri ile park, çocuk
bahçesi, oyun alanı, meydan, rekreasyon alanı gibi açık ve yeşil alanlar” sosyal
altyapı alanları olarak tanımlanmıştır (MPYY , 2014).
Ayrıca imar kanununda kent planlamasının temel yapı taşı olan mahallelerde
“………. ile park, oyun alanları, meydan gibi açık alanlar, genel ve bölge
otoparkları, spor tesisleri gibi kullanımların olması gerektiği ve planlanan alt
merkezlerin birbirleriyle ve ana merkezle bağlantılarının, toplu taşıma, bisiklet
ve yaya ulaşımı, açık ve yeşil alan sürekliliği ile sağlanması” gerekliliğinden
söz edilmektedir (MPYY, 2014).
Ek olarak MPYY’de arazi kullanım, ulaşım ve yoğunluk kararlarının alındığı
nazım imar planında ise “park, çocuk bahçesi, oyun alanı, meydan gibi
açık alanların mahalle ve semt ölçeğinde merkezlerle birlikte tasarlanması
esas” olduğu (madde 23/4) ve “açık ve yeşil alan ile diğer sosyal ve teknik
altyapı alanlarının bir bütün olarak, erişilebilir şekilde merkezlerle birlikte
planlanması” gerektiği belirtilmiştir (madde 23/5)(MPYY, 2014).

Sonuç olarak özellikle arazi kullanım kararlarının alındığı nazım imar
planlarında farklı ölçeklerde kente hizmet edecek yeşil alanların standartlara
uygun planlanması ve uygulama imar planlarında yer alarak yaşam
kalitesini artırıcı sürdürülebilir kentleşmeye yönelik uygulamaların yapılması
amaçlanmaktadır (Dinç ve ark., 2020:59). Nazım imar planlarında alınan kararlar
ışığında, uygulama imar planı ile notlarında yeşil alanlara dair planlamalar ve
dolayısıyla mimari, kentsel tasarım ve peyzaj uygulamalarıyla kentler daha
yeşil, nefes alabilen, yaşanabilir ve kaliteli mekanlara dönüşebileceklerdir.
Bu nedenle kentsel yeşil alanların farklı türlerinin ve hizmet ettiği nüfusların
incelenmesiyle planlama standartlarına uygunluğunun tartışılması gereklidir.
Yeşil alanların sayısı, niteliği ve kapladığı alanların incelenmesiyle birlikte,
yetersiz ve niteliksiz yeşil alanlar tespit edilmektedir. Böylelikle yeşil alan
eksikliği olan kentlerde herkes için ulaşılabilir ve kaliteli yeşil alanların
tasarlanmasının gerekliliği ortaya çıkarılmış olup bu eksikliğin giderilmesi
şeklinde olumlu sonuçlanabilecektir.

Yıl 2 / Sayı 3 / Ocak 2023 275