Page 100 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 3

MARMOD PROJESİ İLE YENİ OŞİNOGRAFİK

YAKLAŞIMLAR IŞIĞINDA MARMARA
DENİZİ’NDE OKSİJENSİZLEŞME VE MÜSİLAJIN

YAYILIMI

Mustafa YÜCEL
Evrim KALKAN TEZCAN, vd.

ÖZ
Marmara Denizi’nde oksijensizleşmeye ve müsilaj oluşumuna neden
olan faktörlerin belirlenip ekosistem tabanlı çözüm önerileri geliştirmeyi
amaçlayan Marmara Denizi Bütünleşik Modelleme Projesi (MARMOD) Faz I
(2017-2018) ve Faz II (2021-sürüyor) T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği
Bakanlığı tarafından ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü koordinasyonunda
yürütülmektedir. Projenin ilk fazında son 40 yılın verileri derlenmiş, Marmara
Denizi derin basenlerindeki oksijensizleşme trendleri ortaya konmuş ve 1-B
model ile çözüm önerileri, yük azaltım senaryoları ile ortaya konmuştur. İkinci
fazda bu çalışma deniz seferleri, müsilaja özel analizler ile 3-B Dijital İkiz
geliştirme çalışmaları ile devam etmektedir. MARMOD Projesi sonuçlarına
göre denizin azot-fosfor yükü durumu, aşırı organik madde fazlalığı ve oksijen
azlığı probleminin devam etmekte olduğu ve bunların müsilaja da neden olan
temel sorunu oluşturduğu bir kez daha önümüzde belirmektedir. Marmara
Denizi çevresel baskılara direnmektedir. Ancak yürürlüğe konulan Marmara
Denizi Eylem Planı’nın uygulanması ile beraber ekosistem sağlığının geriye
çevrilmesi mümkün olacaktır. Karasal kaynaklı azot ve fosfor yüklerinin en az %
50 oranında azaltımı asgari bir gereklilik olarak ortaya çıkmaktadır. Geliştirilen
MARMOD Dijital İkizi Marmara Denizi’nin sağlığına kavuşma yollarını
planlayacak, bilimsel olarak en yeni modelleri içeren, özgün ve milli bir karar
destek aracı olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Marmara Denizi, Müsilaj, Çözünmüş Oksijen, Ekosistem
Modeli, Oşinografi, Dijital İkiz.

Yıl 2 / Sayı 3 / Ocak 2023 85