Page 84 - Çevre, Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 1

"Net Sıfır" Hedefinde Karbon Teknolojilerinin Yeri

KYKD teknolojileri, küresel “net sıfır” salımına geçişte önemli bir stratejik
değere sahiptir ve bunu dört ana yol ile sağlayabilir:
I. Salım azaltımının zor olduğu endüstrilerde karbondan arınmayı sağlamak:
Elektrifikasyonun uygulanabilir bir çözüm olmadığı, gerekli olan yüksek
ısı veya kimyasal tepkimelerin karbonun varlığına bağımlı olduğu çimento,
demir çelik ve kimya sektörleri, endüstriyel süreçlerinin doğası nedeniyle
“karbondan arındırılması zor” sektörlerdir. Enerji Geçiş Komisyonu ve
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA)’nın da ortaya koyduğu raporlar, azaltımın zor
olduğu endüstrilerde, “net sıfır” salım elde etmenin KYKD olmadan imkânsız
veya en iyi ihtimalle daha pahalı olabileceğini ortaya koymaktadır. Bu nedenle
KYKD, bu endüstrilerde en olgun ve uygun maliyetli seçeneklerden biridir
(IEA, 2020a).
II. Düşük karbonlu hidrojen üretimini sağlamak:
Sera Gazı Salımı (SGS) azaltımının zor olduğu sektörleri karbondan
arındırmak ve “net sıfır” salıma ulaşmak için, bugün yılda 70 Megaton (Mt)
olan küresel hidrojen üretiminin yüzyılın ortasına kadar, yılda 425-650 Mt’a
çıkarılması beklenmektedir (GCCSI, 2020). Hidrojen üretiminin neredeyse
tamamı doğal gaz (%76) ve kömürden (%23), geri kalanı ise petrol ve
elektrikten sağlanmaktadır. Hidrojen üretimi sırasında, doğal gaz kullanıldığı
durumda 9 tCO /t H2 SGS açığa çıkar, kömür kullanıldığı durumda 20
2
tCO /t H2 SGS açığa çıkar. KYKD donanımlı kömür gazlaştırma ve “steam
2
methane reforming (SMR)” yolları ile H2 üretimi (mavi hidrojen), yenilenebilir
kaynaklardan elektroliz yolu ile H2 üretmekten çok daha düşük maliyetlidir
(IEA, 2020a).
III. Mevcut enerji tesislerinden, düşük karbonlu enerji sağlamak:
Enerji üretiminin karbondan arındırılması, “net sıfır” salım elde etmek için
çok önemlidir. KYKD donanımlı enerji santralleri ile sevk edilebilir ve düşük
karbonlu elektriğin yanı sıra atalet, frekans kontrolü ve voltaj kontrolü gibi,
güneş fotovoltaikleri (PV) veya rüzgâr ile üretiminden sağlanamayan şebeke
dengeleme hizmetleri de sağlanmış olur (IEA, 2020a).
IV. Negatif salım sağlamak:
KYKD teknolojileri, sıfır salıma ulaşmanın ekonomik veya teknik olarak
mümkün olmayabileceği sektörlerden kaynaklanan salımları dengelemek için
atmosferden CO ’yi uzaklaştırabilir. Örneğin, biyoenerji ile KYD birleştirilerek
2
(Karbon Yakalama Depolama ile Biyoenerji (BEKYD)), enerji üretmek için
biyokütlenin yakıldığı süreçlerden CO yakalanabilir veya CO bir nokta
2
2
kaynağın aksine doğrudan atmosferden yakalanabilir (Doğrudan Havadan
Yakalama (DHY)) ve sonrasında yakalanan CO ’nin kalıcı olarak yeraltında
2
depolanması ile negatif salım eldesi sağlanır (IEA, 2020a).

Yıl 1 / Sayı 1 / Ocak 2022 69